
Deptane po drodze
17 July
Jasnota purpurowa
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read morePrzyjrzymy się cieciorce pstrej (Coronilla varia, Securigera varia) z rodziny motylkowatych, bobowatych (Papillionaceae, Fabaceae).
Występuje pospolicie prawie w całej Polsce, w górach jest spotykana po piętro regla górnego. Jest gatunkiem europejsko-śródziemnomorsko-irano-turańskim. W Polsce osiąga północno-wschodnią granicę swojego występowania.
Cieciorkę pstrą teraz możemy spotkać kwitnącą w nasłonecznionych miejscach na przydrożach, poboczach, nasypach, miedzach oraz w innych siedliskach ruderalnych. W Polsce naturalnym miejscem występowania tej rośliny są murawy, widne lasy i skraje lasów, zarośla, średnio wilgotne i suche łąki. Cieciorka pstra jest gatunkiem charakterystycznym dla światłolubnych i ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei.
Jest byliną o łodydze gałęzistej, rozesłanej lub podnoszącej się, osiągającej do 120 cm (czasem nawet do 2 m) długości. Wszystkie liście są u niej nieparzystopierzastozłożone, z 6 do 12 par listków i jednym listkiem na szczycie.
Bardzo charakterystyczne są kwiaty cieciorki, rozwijające się w główkowatym kwiatostanie, o koronie jasnoróżowej, rzadziej białej. W kwiatostanie jest od 10 do 20 kwiatów, pojawiających się niekiedy już w maju. Kwitnienie trwa zazwyczaj od czerwca do lipca, a czasem nawet do sierpnia.
Roślina jest owadopylna. Owocami cieciorki są wzniesione, tępo zakończone strąki, złożone z jednonasiennych członów (od 1 do 11). Diaspory porywane są przez wiatr, a następnie przenoszone przez często inny czynnik (boleochoria). Wiatr wprawia w ruch elastyczne łodygi, wytrząsa nasiona ze strąków, ale może też roznosić diaspory. Cieciorka pstra jest rośliną trującą i leczniczą.
Ziele zawiera glikozyd koronilinę, saponiny trójterpenowe, czterocukier stachiozę (który występuje też w fasoli czy soi i nie jest cukrem całkiem strawnym dla ludzi; stachioza jest odpowiedzialna za wzdęcia, ponieważ człowiek nie posiada enzymów, by ją strawić, w efekcie czego cukier ten trafia do jelit, gdzie fermentuje i powstają gazy) oraz pochodne kumaryny.
Nasiona zawierają glikozydy – koronilinę i hirkanozyd. W medycynie ludowej roślina stosowana była jako środek nasercowy i moczopędny. Obecnie, z uwagi na silne właściwości trujące, jest rzadko stosowana. Zatrucie cieciorką objawia się bladością, biegunką i dusznością, a w skrajnych przypadkach może skończyć się utratą przytomności, a nawet zgonem.
Cieciorka pstra może być stosowana jako roślina ozdobna np. jako roślina okrywowa na suche czy przesychające miejsca, niezbyt zasobne w składniki odżywcze, o odczynie obojętnym do zasadowego. Potrafi szybko się rozrastać przez wzrost kłączy, równie łatwo rozmnaża się z nasion. Podobnie jak inne rośliny motylkowate, żyje w symbiozie z bakteriami wiążącymi azot atmosferyczny, czyli z bakteriami brodawkowymi – inaczej korzeniowymi.
Cieciorka pstra została wprowadzona do różnych krajów (poza swoim naturalnym zasięgiem występowania) jako roślina ozdobna, do zwalczania erozji, do ulepszania gleby, jako roślina okrywowa i jako pasza dla zwierząt gospodarskich (choć zjadana w dużych ilościach może czasem spowodować zatrucia u koni czy bydła).
Gatunek ten uważany jest za uciążliwy w USA, ze względu na szybki wzrost wegetatywny skutkujący monokulturami i szkodliwy wpływ na rodzimą roślinność. Bardzo rozgałęzione kłącza mogą mieć długość do 3 m.
Łodygi mogą sięgać do 2 m długości i jak podają badacze z USA – rośliny mogą w pełni pokryć 20–30 metrów kwadratowych w ciągu czterech lat. W Stanach Zjednoczonych uważana jest za niebezpieczny chwast w uprawach żyta, owsa, pszenicy jarej i ozimej oraz w winnicach. Nasiona cieciorki są trudne do oddzielenia od ziaren zbóż.
Cieciorka pstra jest zgłaszana jako inwazyjna w wielu stanach USA oraz w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie. Znajduje się na liście szkodliwych roślin w Meksyku, z zaleceniem przeprowadzenia oceny kraju pod kątem jej zwalczania lub ograniczania Jest również uwzględniona w Globalnej Bazie Gatunków Inwazyjnych IUCN (GISD, 2016). Ocena inwazyjności przeprowadzona dla Alaski dała jej 68 rangę inwazyjności w skali od 1 do 100 (Alaska Natural Heritage Program, 2016).
Deptane po drodze
17 July
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
To dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). Rodzaj Lamium należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium), gatunek należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae). W Polsce występuje pospolicie na ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), nie wydaje się wcale oczywistym gatunkiem dla miejsc ruderalnych, możemy go ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Mierznica czarna (Ballota nigra), należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, Labiatae). We florze polskiej mierznica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Lnica pospolita (Linaria vulgaris) – zalicza się ją do rodziny babkowatych (Plantaginaceae), a jeszcze niedawno ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przybliżymy Wam dwa kolejne gatunki mikołajków (Eryngium), które możemy spotkać na polskim niżu są to: ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Marchew zwyczajna (Daucus carota), to roślina, którą latem często możemy spotkać kwitnącą a nawet już ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Starzec wiosenny (Senecio vernalis) jest dość oryginalnym gatunkiem, który zaczyna swoje kwitnienie w maju i ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przyjrzymy się cieciorce pstrej (Coronilla varia, Securigera varia) z rodziny motylkowatych, bobowatych (Papillionaceae, Fabaceae). Występuje pospolicie ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis) jest jednym z ośmiu gatunków nostrzyków, które można spotkać w Polsce. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przedstawiamy chrzan pospolity (Armoracia rusticana, A. lapathifolia, A. sativa, Cochlearia armoracia, Rorippa rusticana), należący do ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest gatunkiem rodzimym, który o tej porze roku gdzieniegdzie jeszcze kwitnie. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tę roślinę na pewno widzieliście już wcześniej pod swoimi stopami. Bniec biały (Melandrium album, Silene ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Z tych roślin, które możecie je spotkać na spacerach w pobliżu domu prezentujemy Cykorię podróżnik ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium) jest kolejnym gatunkiem z rodziny powojowatych (Convolvulaceae), który chcemy Państwu przedstawić ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Rdestówka zaroślowa (rdest zaroślowy), Fallopia dumetorum (Polygonum dumetorum) uważana jest w Europie za gatunek rodzimy. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Istnieją dwa gatunki ambrozji, z których jeden należy do tych, które możemy spotkać przy drodze ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przegorzan kulisty (Echinops sphaerocephalus) jest kenofitem, czyli młodszym przybyszem. Przywędrował do Polski z południowo-wschodniej Europy, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tym razem napotkaliśmy roślinę bardzo toksyczną. Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) jest okazałą rośliną roczną, sięgającą ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Roślinę pewnie dobrze znacie, towarzyszy nam przez całe lato, a jej żółte kwiaty trudno przeoczyć ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Piękne różowe kwiaty groszku bulwiastego najczęściej spotkacie pośród łanów zbóż. Groszek bulwiasty (Lathyrus tuberosus) jest ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Jasnota biała, roślina jasnoty białej (Lamium album) przypomina swym wyglądem znaną powszechnie pokrzywę zwyczajną (Urtica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa) jest rośliną, którą część z nas kojarzy jako warzywo, ale mało ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Farbownik lekarski (Anchusa officinalis) to pięknie kwitnąca roślina. O tej porze roku przyciąga nasz wzrok ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kolejna roślina w naszym cyklu o roślinach, których nie zauważamy to Lepczyca rozesłana (Asperugo procumbens). ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Powój polny (Convolvulus arvensis). Jest rośliną powszechnie spotykaną na siedliskach ruderalnych m.in. na przydrożach, nieużytkach, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Koniczyna biała, koniczyna rozesłana (Trifolium repens) jest gatunkiem rodzimym, który na siedliskach synantropijnych jest apofitem ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Raczej ich nie zauważamy, są niepozorne, niewielkie, może nawet niezbyt urodziwe, nie zwracają naszej uwagi ...
Read more