
Deptane po drodze
17 July
Jasnota purpurowa
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read morePrzybliżymy Wam dwa kolejne gatunki mikołajków (Eryngium), które możemy spotkać na polskim niżu są to: mikołajek płaskolistny (E. planum) oraz mikołajek polny (E. campestre).
W naszym ogrodzie możecie je zobaczyć na dziale Flory niżowej Polski. Przypomnijmy, że mikołajki należą do rodziny selerowatych, baldaszkowatych (Apiaceae, Umbelliferae).
Oto kilka cech, po których łatwo rozróżnić przedstawiane gatunki. Obydwa są bylinami, hemikryptofitami (naziemnopączkowymi), pokrytymi woskowym nalotem.
Mikołajek płaskolistny (E. planum) to roślina, która jest górą zwykle niebieskawo nabiegłą, najczęściej osiąga do 60 (a nawet 100) cm wysokości. Dolne i środkowe liście ma niepodzielone (zdjęcie), główki kwiatostanowe są jajowate, a kwiaty niebieskie.
Z kolei mikołajek polny (E. campestre) jest rośliną podobnej wysokości, ale szarozieloną lub białawą. Wszystkie liście ma podzielone, dolne najczęściej 3-dzielne i są one zimotrwałe, a środkowe są z kolei podwójnie pierzastoklapowane. Główki kwiatostanowe są prawie kuliste, a kwiaty białawe lub szarozielone.
U podstawy kwiatostanów mikołajków występują charakterystyczne, kolczaste podsadki. Kwitnienie zaczyna się w czerwcu i trwa do sierpnia a nawet września. Rośliny te zapylane są przez trzmiele, pszczoły i motyle.
Owoc – rozłupnia, złożony jest z 2 rozłupek, pokrytych szydlastymi łuskami i zakończonych sztywnymi, ząbkowatymi resztkami kielicha. Diaspory rozsiewane są przez wiatr i zwierzęta. Oba gatunki spotkamy na murawach, łąkach, przydrożach i innych miejscach ruderalnych, z tym, że mikołajek polny preferuje suchsze miejsca (murawy ciepłolubne, suche zbocza, ugory, tereny kolejowe).
Mikołajek płaskolistny jest gatunkiem nieczęstym w Polsce, występuje głównie wzdłuż Wisły i Odry. Natomiast mikołajek polny jest gatunkiem wręcz rzadkim i występuje głównie w południowej części niżu – na Wyżynie Małopolskiej, rzadko na Śląsku i w Wielkopolsce.
W uprawie, z uwagi na oryginalne niebieskawe zabarwienie i interesujące kwiatostany, największe zastosowanie ma mikołajek płaskolistny. W handlu spotykamy m.in. odmiany: ‘Blauer Zwerg’ (‘Blue Dwarf’) o wysokości 40-50 cm i główkach kwiatostanowych intensywnie niebieskich oraz ‘Blaukappe’ – wysokości ok. 75 cm z kwiatostanem również intensywnie niebieskim.
Mikołajek płaskolistny dobrze komponuje się z innymi roślinami i znajduje zastosowanie w ogrodach naturalistycznych i na rabatach bylinowych. W uprawie wymaga umiarkowanego lub pełnego słońca, gleb suchych lub umiarkowanie wilgotnych, o obojętnym lub zasadowym odczynie, umiarkowanie żyznych. Świetnie nadaje się na kwiat cięty oraz do suchych bukietów.
Mikołajki miały zastosowanie w lecznictwie ludowym. Zawierają saponiny, garbniki, flawonoidy, kwasy fenolowe, kumaryny i olejki eteryczne. Saponiny obecne są głównie w korzeniu, zaś olejki eteryczne zaś i flawonoidy w częściach nadziemnych. Kumaryny stwierdzono w korzeniach oraz w owocach.
Surowiec miał zastosowanie moczopędne, żółciopędne i wykrztuśne (w leczeniu kaszlu i kokluszu), a także przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Dobrze wpływał też na przemianę materii, poprawiając trawienie. Stosowano go również w bezsenności.
Deptane po drodze
17 July
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
To dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). Rodzaj Lamium należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium), gatunek należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae). W Polsce występuje pospolicie na ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), nie wydaje się wcale oczywistym gatunkiem dla miejsc ruderalnych, możemy go ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Mierznica czarna (Ballota nigra), należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, Labiatae). We florze polskiej mierznica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Lnica pospolita (Linaria vulgaris) – zalicza się ją do rodziny babkowatych (Plantaginaceae), a jeszcze niedawno ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przybliżymy Wam dwa kolejne gatunki mikołajków (Eryngium), które możemy spotkać na polskim niżu są to: ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Marchew zwyczajna (Daucus carota), to roślina, którą latem często możemy spotkać kwitnącą a nawet już ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Starzec wiosenny (Senecio vernalis) jest dość oryginalnym gatunkiem, który zaczyna swoje kwitnienie w maju i ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przyjrzymy się cieciorce pstrej (Coronilla varia, Securigera varia) z rodziny motylkowatych, bobowatych (Papillionaceae, Fabaceae). Występuje pospolicie ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis) jest jednym z ośmiu gatunków nostrzyków, które można spotkać w Polsce. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przedstawiamy chrzan pospolity (Armoracia rusticana, A. lapathifolia, A. sativa, Cochlearia armoracia, Rorippa rusticana), należący do ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest gatunkiem rodzimym, który o tej porze roku gdzieniegdzie jeszcze kwitnie. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tę roślinę na pewno widzieliście już wcześniej pod swoimi stopami. Bniec biały (Melandrium album, Silene ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Z tych roślin, które możecie je spotkać na spacerach w pobliżu domu prezentujemy Cykorię podróżnik ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium) jest kolejnym gatunkiem z rodziny powojowatych (Convolvulaceae), który chcemy Państwu przedstawić ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Rdestówka zaroślowa (rdest zaroślowy), Fallopia dumetorum (Polygonum dumetorum) uważana jest w Europie za gatunek rodzimy. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Istnieją dwa gatunki ambrozji, z których jeden należy do tych, które możemy spotkać przy drodze ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przegorzan kulisty (Echinops sphaerocephalus) jest kenofitem, czyli młodszym przybyszem. Przywędrował do Polski z południowo-wschodniej Europy, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tym razem napotkaliśmy roślinę bardzo toksyczną. Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) jest okazałą rośliną roczną, sięgającą ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Roślinę pewnie dobrze znacie, towarzyszy nam przez całe lato, a jej żółte kwiaty trudno przeoczyć ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Piękne różowe kwiaty groszku bulwiastego najczęściej spotkacie pośród łanów zbóż. Groszek bulwiasty (Lathyrus tuberosus) jest ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Jasnota biała, roślina jasnoty białej (Lamium album) przypomina swym wyglądem znaną powszechnie pokrzywę zwyczajną (Urtica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa) jest rośliną, którą część z nas kojarzy jako warzywo, ale mało ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Farbownik lekarski (Anchusa officinalis) to pięknie kwitnąca roślina. O tej porze roku przyciąga nasz wzrok ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kolejna roślina w naszym cyklu o roślinach, których nie zauważamy to Lepczyca rozesłana (Asperugo procumbens). ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Powój polny (Convolvulus arvensis). Jest rośliną powszechnie spotykaną na siedliskach ruderalnych m.in. na przydrożach, nieużytkach, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Koniczyna biała, koniczyna rozesłana (Trifolium repens) jest gatunkiem rodzimym, który na siedliskach synantropijnych jest apofitem ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Raczej ich nie zauważamy, są niepozorne, niewielkie, może nawet niezbyt urodziwe, nie zwracają naszej uwagi ...
Read more