
Deptane po drodze
17 July
Jasnota purpurowa
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read morePrzegorzan kulisty (Echinops sphaerocephalus) jest kenofitem, czyli młodszym przybyszem. Przywędrował do Polski z południowo-wschodniej Europy, jest gatunkiem euroazjatyckim.
W Polsce pierwsze wzmianki o uprawie tego gatunku pochodzą z XVI w. Jest nie tylko uciekinierem z upraw ogrodowych, ale i gatunkiem zadomowionym na siedliskach synantropijnych, lokalnie wkraczającym do zbiorowisk półnaturalnych.
Rośnie w pobliżu ogródków przydomowych i działkowych, na wysypiskach, nieużytkach, przydrożach, miedzach, terenach kolejowych, ale także w zaroślach, na murawach. Uprawiany był i jest nie tylko dla celów ozdobnych, ale również jako roślina miododajna.
Przegorzan kulisty jest piękną i okazałą byliną, osiąga nawet 180 cm wysokości. Ma charakterystyczne, brzegiem kolczaste, pierzastodzielne liście.
Kwiaty zebrane są w kuliste kwiatostany o średnicy ok. 50 mm, o lekko niebieskawym zabarwieniu. Kwitnienie przypada na letnie miesiące. Kwiaty zapylane są pszczoły, motyle i inne owady, pozyskujące nektar obficie wydzielający się w temperaturze 25-30ºC.
Owocem jest niełupka pokryta puchem kielichowym i rudymi szczecinkamiz pappusem w postaci rąbka, pokryta rudymi szczecinkami. Taka budowa ułatwia rozprzestrzenianie się przez wiatr (anemochoria) i zwierzęta (epizoochoria, myrmekochoria).
Przegorzan kulisty preferuje pełne słońce, glebę suchą lub umiarkowanie wilgotną, o odczynie obojętnym lub zasadowym (z węglanem wapnia), lekką i przepuszczalną, mineralno-próchniczą, umiarkowanie żyzną.
Przegorzan kulisty jest również rośliną leczniczą. Surowcem zielarskim są owoce, zawierające liczne alkaloidy, przede wszystkim echiniopsynę oraz tłusty olej.
Preparaty z owoców przegorzanu mają działanie tonizujące i ogólnie wzmacniające, ponadto podwyższają ciśnienie tętnicze. Zwiększają pobudliwość rdzenia kręgowego i zwiększają napięcie mięśni szkieletowych.
Uwaga! W większych dawkach echinopsyna może wywołać drgawki. Jest to substancja bardzo silnie działająca i może być stosowana tylko pod opieką lekarza.
Młode kwiatostany przegorzanu można bez obawy o zatrucie spożywać, jako jarzynę. Przyrządza się je jak karczochy. Z owoców wytłacza się też olej, który nadaje się do celów technicznych.
Deptane po drodze
17 July
Chcemy zwrócić Waszą uwagę na dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). O jasnocie białej (L. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
To dwa gatunki z rodzaju jasnota (Lamium). Rodzaj Lamium należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium), gatunek należący do rodziny psiankowatych (Solanaceae). W Polsce występuje pospolicie na ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), nie wydaje się wcale oczywistym gatunkiem dla miejsc ruderalnych, możemy go ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Mierznica czarna (Ballota nigra), należy do rodziny jasnotowatych, wargowych (Lamiaceae, Labiatae). We florze polskiej mierznica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Lnica pospolita (Linaria vulgaris) – zalicza się ją do rodziny babkowatych (Plantaginaceae), a jeszcze niedawno ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przybliżymy Wam dwa kolejne gatunki mikołajków (Eryngium), które możemy spotkać na polskim niżu są to: ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Marchew zwyczajna (Daucus carota), to roślina, którą latem często możemy spotkać kwitnącą a nawet już ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Starzec wiosenny (Senecio vernalis) jest dość oryginalnym gatunkiem, który zaczyna swoje kwitnienie w maju i ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przyjrzymy się cieciorce pstrej (Coronilla varia, Securigera varia) z rodziny motylkowatych, bobowatych (Papillionaceae, Fabaceae). Występuje pospolicie ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis) jest jednym z ośmiu gatunków nostrzyków, które można spotkać w Polsce. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przedstawiamy chrzan pospolity (Armoracia rusticana, A. lapathifolia, A. sativa, Cochlearia armoracia, Rorippa rusticana), należący do ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest gatunkiem rodzimym, który o tej porze roku gdzieniegdzie jeszcze kwitnie. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tę roślinę na pewno widzieliście już wcześniej pod swoimi stopami. Bniec biały (Melandrium album, Silene ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Z tych roślin, które możecie je spotkać na spacerach w pobliżu domu prezentujemy Cykorię podróżnik ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium) jest kolejnym gatunkiem z rodziny powojowatych (Convolvulaceae), który chcemy Państwu przedstawić ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Rdestówka zaroślowa (rdest zaroślowy), Fallopia dumetorum (Polygonum dumetorum) uważana jest w Europie za gatunek rodzimy. ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Istnieją dwa gatunki ambrozji, z których jeden należy do tych, które możemy spotkać przy drodze ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Przegorzan kulisty (Echinops sphaerocephalus) jest kenofitem, czyli młodszym przybyszem. Przywędrował do Polski z południowo-wschodniej Europy, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Tym razem napotkaliśmy roślinę bardzo toksyczną. Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) jest okazałą rośliną roczną, sięgającą ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Roślinę pewnie dobrze znacie, towarzyszy nam przez całe lato, a jej żółte kwiaty trudno przeoczyć ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Piękne różowe kwiaty groszku bulwiastego najczęściej spotkacie pośród łanów zbóż. Groszek bulwiasty (Lathyrus tuberosus) jest ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Jasnota biała, roślina jasnoty białej (Lamium album) przypomina swym wyglądem znaną powszechnie pokrzywę zwyczajną (Urtica ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Pasternak zwyczajny (Pastinaca sativa) jest rośliną, którą część z nas kojarzy jako warzywo, ale mało ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Farbownik lekarski (Anchusa officinalis) to pięknie kwitnąca roślina. O tej porze roku przyciąga nasz wzrok ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Kolejna roślina w naszym cyklu o roślinach, których nie zauważamy to Lepczyca rozesłana (Asperugo procumbens). ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Powój polny (Convolvulus arvensis). Jest rośliną powszechnie spotykaną na siedliskach ruderalnych m.in. na przydrożach, nieużytkach, ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Koniczyna biała, koniczyna rozesłana (Trifolium repens) jest gatunkiem rodzimym, który na siedliskach synantropijnych jest apofitem ...
Read moreDeptane po drodze
17 July
Raczej ich nie zauważamy, są niepozorne, niewielkie, może nawet niezbyt urodziwe, nie zwracają naszej uwagi ...
Read more