1–7 listopada Ogród Botaniczny UW będzie zamknięty
W dniach od 1 do 7 listopada zarówno park, jak i szklarnie ogrodu będą zamknięte. Od 8 listopada zapraszamy do naszych czterech szklarni, które w sezonie zimowym będą czynne w weekendy i święta w godzinach 11.00 – 16.00 … oraz na wystawę Magiczny Botaniczny!
Szklarnie w Ogrodzie Botanicznym UW
W grudniu 1818 roku Uniwersytet Warszawski otrzymał ponad 20 hektarów gruntów przeznaczonych na utworzenie Ogrodu Botanicznego. Na tym terenie znajdowały się już oranżerie wzniesione jeszcze za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Do dziś przetrwała jedna z nich – dawniej trebhauz – znana obecnie jako Oranżeria lub szklarnia zimna.
Oranżeria – trebhauz
Słowo „trebhauz” (dawniej także „triebbhaus”) pochodzi z języka niemieckiego i dosłownie oznacza „dom do przyspieszania wzrostu roślin” (treiben – pobudzać, pędzić; Haus – dom). Tak nazywano dawniej ciepłe szklarnie lub oranżerie, w których zimą utrzymywano wyższą temperaturę, aby rośliny mogły rosnąć mimo chłodu na zewnątrz. W XVIII i XIX wieku określenie to było powszechnie używane w Polsce, zwłaszcza w warszawskich ogrodach królewskich i uniwersyteckich. Dzisiejsza Oranżeria w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego jest właśnie taką dawną szklarnią, zachowaną jeszcze z czasów Stanisława Augusta.
Tutaj prezentowane są rośliny kseromorficzne – gatunki przystosowane do życia w warunkach ograniczonej dostępności wody. Zobaczyć tu też można kaktusy z Meksyku, afrykańskie sukulenty, australijskie eukaliptusy oraz kamelie pochodzące z Azji.
W oranżerii można odkryć fascynujący świat sukulentów – roślin, które potrafią gromadzić wodę w mięsistych liściach i łodygach, by przetrwać długie okresy suszy. to rośliny przystosowane do życia w suchym klimacie. Gromadzą wodę w mięsistych liściach, łodygach lub korzeniach, co pozwala im przetrwać w miejscach, gdzie opady są rzadkie, a słońce, bezlitosne.
Wśród nich wyróżniają się kaktusy z rodzaju Cereus, strzeliste niczym kamienne świece pustyni, oraz niezwykłe „żywe kamienie” (Lithops), do złudzenia przypominające drobne, szare kamyki z afrykańskich pustyń.
Obok nich rosną przedstawiciele roślinności śródziemnomorskiej – karłatka niska (Chamaerops humilis), jedna z nielicznych palm Europy, oraz dobrze znani mieszkańcy południowych ogrodów: figowiec pospolity, drzewko laurowe, granatowiec i oliwka europejska. Razem tworzą krajobraz ciepłych, suchych regionów świata – pełen zapachów, światła i niezwykłej wytrzymałości.
Szklarnia Subtropikalna
Na skalnych półkach rosną niezwykłe gatunki – paprocie Asplenium nidus i Platycerium, zwane gniazdową i łosiorogą, a także epifityczne kaktusy i bujna Monstera deliciosa, znana wielu z domowych. Warto zatrzymać się przy imponujących pnączach z rodzaju Aristolochia – kokornakach o zaskakujących, pułapkowych kwiatach – oraz przy kolekcji roślin owadożernych, które potrafią same zdobywać pożywienie.
Nie brak tu również roślin użytkowych, które od wieków towarzyszą człowiekowi: imbiru, kurkumy, kawy, kakaowca, awokado, marakui, pieprzu, wanilii, trzciny cukrowej czy bawełny.
Wśród bujnej zieleni odnajdziecie także dobrze znane domowe gatunki – dracenę, kliwię i hoję.
Szklarnia tropikalna
W Szklarni Tropikalnej panuje klimat wilgotnych lasów równikowych. Rosną tu rośliny, które w naturze zasiedlają zarówno ziemię, jak i korony drzew – tzw. epifity, zakorzeniające się na pniach i konarach.
Na specjalnych konstrukcjach można zobaczyć przedstawicieli rodzin: ananasowatych (Bromeliaceae), obrazkowatych (Araceae) oraz storczykowatych (Orchidaceae), zachwycających bogactwem kształtów i barw. W tej przestrzeni spotkacie także sagowce – rośliny pamiętające czasy dinozaurów. Najokazalsze z nich, należące do rodzaju Cycas, mają już ponad czterdzieści lat.
Choć z wyglądu przypominają palmy, w rzeczywistości są spokrewnione z nagozalążkowymi, a nie z roślinami kwiatowymi. Wśród nich wyróżnia się niezwykła stangeria dziwna (Stangeria eriopus), pochodząca z regionu KwaZulu-Natal w Republice Południowej Afryki. To żywa pamiątka prehistorycznej flory sprzed około 300 milionów lat.
Palmiarnia
W Palmiarni można podziwiać rozmaite gatunki palm – od smukłych, pierzastych po te o liściach wachlarzowatych, przypominających zielone słońca. Wśród nich rosną również figowce, w tym dobrze znany Ficus lyrata oraz Ficus religiosa – święte drzewo buddyzmu, pod którym według tradycji Budda osiągnął oświecenie. Szczególną uwagę przyciąga Ficus macrophylla, zwany „drzewem-dusicielem”. W naturze jego nasiona rozsiewane są przez ptaki i kiełkują wysoko na gałęziach innych drzew.
Z czasem wypuszczają korzenie powietrzne, które dosięgają ziemi, grubieją i obejmują pień gospodarza, aż ten obumiera – zostawiając po sobie pustą przestrzeń w sercu figowca. Wśród innych roślin tropikalnych wyróżniają się okazały pielgrzan madagaskarski (Ravenala madagascariensis), różne gatunki bananowców (Musa) oraz elegancka strelicja biała (Strelitzia nicolai).
Nieopodal rośnie niezwykłe drzewo kiełbasiane (Kigelia africana), a w wiszących kwietnikach regularnie rozkwitają pachnące storczyki z rodzaju Stanhopea, których zapach potrafi wypełnić całą przestrzeń oranżerii.
Cykle spacerów edukacyjnych w sezonie jesienno–zimowym
W ciepłym klimacie – spacer po szklarniach
To jak wycieczka do tropików bez biletu lotniczego! Zapraszamy na niezwykły spacer w szklarniach Ogrodu Botanicznego UW. Nasze szklarnie tętnią życiem przez cały rok, nawet gdy za oknem szaro, tu czeka na Was bujna zieleń, eksplozja barw i słodkie zapachy, które przeniosą w świat egzotycznych roślin. Czas płynie tu wolniej, to idealne miejsce, by złapać oddech i naładować baterie w otoczeniu natury.
LISTOPAD
- 8 listopada (sobota), 13:00
- 9 listopada (niedziela), 13:00
GRUDZIEŃ
- 6 grudnia (sobota), 13:00
- 7 grudnia (niedziela), 13:00
Z tropików do bukiecików – spacer po szklarniach
Przyjrzymy się okazom, które z tropików zawędrowały do kwiaciarni i pracowni florystycznych. Poznacie odmiany kształtowane tak, by jak najbardziej rozwinąć efektowne cechy. Dowiecie się też, jak dbać o „kwiaty cięte”, by przedłużyć ich trwałość. Powędrujemy zatem między roślinami, które w naszej szklarniowej dżungli wyjątkowo cieszą oczy – pewnie z tego samego powodu hodowcy wypracowali cały wachlarz różnorodnych okazów roślin, które zdobią nasze domy, ogrody i bukiety. Zapraszamy na spacer z edukatorami, podczas którego przyjrzymy się roślinom, które z tropików zawędrowały do kwiaciarni i pracowni florystycznych.
LISTOPAD
- 15 listopada (sobota), 13:00
- 16 listopada (niedziela), 13:00
GRUDZIEŃ
- 13 grudnia (sobota), 13:00
- 14 grudnia (niedziela), 13:00
Zimowe aromaty – odkrywamy przyprawy – spacer po szklarniach
W ogrodowych szklarniach niczym odkrywcy i kupcy przed wiekami będziecie poszukiwać egzotycznych roślin, których woń przywodzi na myśl zimowe i świąteczne wieczory. Dowiecie się czy przyprawy korzenne rzeczywiście powstają z korzeni roślin? Czy rozpoznacie aromaty przypraw, których smak dawniej określano jako “pierny”?
LISTOPAD
- 22 listopada (sobota), 13:00
- 24 listopada (niedziela), 13:00
GRUDZIEŃ
- 20 grudnia (sobota), 13:00
- 21 grudnia (niedziela), 13:00
Spacer Biblijny – spacer po szklarniach
Przyjrzymy się botanicznej stronie tekstów z Biblii. Zastanowimy się, jakie drzewo mogło wydać zakazany owoc? Przyjrzymy się rzeczywistej wielkości listka figowego i dowiemy, od czego zależy kolor gałązki oliwnej? Sprawdzimy też, czy w naszej polskiej kuchni mamy produkt godny królewskiej koronacji oraz czy da się stworzyć miód bez udziału pszczół?
LISTOPAD
- 29 listopada (sobota), 13:00
- 30 listopada (niedziela), 13:00
GRUDZIEŃ
- 27 grudnia (sobota), 13:00
- 28 grudnia (niedziela), 13:00
Zapraszamy także do zapoznania się z naszą całoroczną ofertą edukacyjną:
Zapraszamy grupy zorganizowane (szkolne, przedszkolne i inne) na wycieczki po szklarniach Ogrodu Botanicznego UW! Zachęcamy Was do przeniesienia się z zimowego krajobrazu do zielonych i ciepłych przestrzeni naszych szklarni. Będziecie mogli wyobrazić sobie, jak wygląda życie w strefie tropikalnej, śródziemnomorskiej czy na pustyni.
Oferta dla szkół podstawowych →
Oferta dla szkół ponadpodstawowych →
Oferta dla młodzieży i dorosłych →
Wycieczki odbywają się w tygodniu – od wtorku do piątku w godz. 10.00 – 15.00.
Zapisy
Zapraszamy do rezerwacji zajęć poprzez kontakt mailowy z Pracownią Edukacji: wycieczki.ogrod@uw.edu.pl.
Przy zgłoszeniu prosimy podać:
- liczebność grupy,
- wiek uczestników
- proponowany termin wycieczki.
