Dział Systematyki Roślin
Dział systematyki roślin wyróżnia się układem wzniesionych zagonów. Jego celem jest przedstawienie zasad naukowej klasyfikacji gatunków roślin, które na podstawie pokrewieństwa łączy się w jednostki wyższej rangi. Na poszczególnych rabatach rosną przedstawiciele wybranych rodzajów, spokrewnionych ze sobą w obrębie botanicznych rodzin. Regularny układ rabat w jasny i czytelny sposób ukazuje te zależności i pozwala je prześledzić.
Do niedawna kolekcja roślin w tym dziale była zorganizowana według systemu klasyfikacji stworzonej na przełomie XIX i XX wieku przez Adolfa Englera (1844–1930), niemieckiego botanika urodzonego w Żaganiu. System ten już od dawna nie jest używany przez botaników, jednak przez długie lata był utrzymywany ze względów historycznych. W ostatnich dekadach, dzięki wykorzystaniu danych molekularnych, powstał nowy system klasyfikacji, nazywany w skrócie APG (ang. Angiosperm Phylogeny Group – międzynarodowa grupa systematyków roślin). Pozwolił on na bardzo precyzyjne określenie pokrewieństwa między różnymi gatunkami. Niektóre z uzyskanych wyników były zaskoczeniem nawet dla samych naukowców i kazały na nowo spojrzeć na pewne aspekty ewolucji roślin. Liczne dane potwierdzają, że w odróżnieniu od wielu dotychczasowych systemów klasyfikacji, APG w ogromnym stopniu odzwierciedla faktyczne pokrewieństwo gatunków roślin.
Skłoniło nas to do unowocześnienia działu i zmiany historycznego układu rodzin. W związku z tym zmieniamy lokalizację wielu znajdujących się tutaj roślin. Prace te będą trwały przez kilka najbliższych lat.
Dział składa się z trzech odrębnych części obejmujących grupy roślin posadzonych według rosnącego stopnia komplikacji budowy. W pierwszej – Systematyka I – znajdują się najprostsze rośliny naczyniowe reprezentowane przez paprotniki. Ich wspaniałymi przykładami są długosz królewski (Osmunda regalis) i pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris). Do ciekawostek należy nagozalążkowa przęśl (Ephedra), stosowana w lecznictwie. Najprostsze rośliny okrytonasienne reprezentowane są tu główne przez cytryńce (Schisandra), magnolię gwiaździstą (Magnolia stellata) z rodziny magnoliowataych (Magnoliaceae) i rodzinę laurowatych (Lauraceae) – sasafras lekarski (Sassafras albidum) oraz wawrzyn szlachetny (laur, Laurus nobilis), wynoszony ze szklarni na okres lata.
Dzięki wspomnianym już pracom porządkowym w części tej pojawiają się przedstawiciele roślin jednoliściennych, reprezentowanych przez rodziny obrazkowatych (Arisaema, Sauromatum), liliowatych (Lilium), amarylkowatych (Amarylidaceae) oraz trawy (Poaceae). Dalej następują liczni przedstawiciele wczesnych linii ewolucyjnych, tzw. wyższych dwuliściennych, czyli rodzin makowatych (Papaveraceae), jaskrowatych (Ranunculaceae) oraz bukszpanowatych (Buxaceae). W tej części znajduje się także kolekcja roślin z rodzin rdestowatych (Polygonaceae), goździkowatych (Caryophyllaceae), szarłatowatych (Amaranthaceae), a nawet przedstawiciele kaktusowatych (Cactaceae) i przypołudnikowatych (Aizoaceae). Do ciekawostek należą osiągające pokaźne rozmiary rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica) i szkarłatka amerykańska (Phytolacca americana).
Część druga – Systematyka II – obejmuje rośliny zaliczane do dużej grupy rodzin spokrewnionych z rodziną różowatych (Rosaceae). Dział otwierają przedstawiciele bardziej prymitywnych rodzin peoniowatych (Paeoniaceae) i skalnicowatych (Saxifragaceae). Po nich następują między innymi wilczomleczowate (Euphorbiaceae), bobowate (Fabaceae), różowate (Rosaceae), pokrzywowate (Urticaceae), bukowate (Fagaceae) i dyniowate (Cucurbitaceae). Rosną tu także przedstawiciele rodzin bodziszkowatych (Geraniaceae) i wiesiołkowatych (Onagraceae).
Część ostatnia – Systematyka III – obejmuje rośliny należące do szerokiej grupy krewniaków astrowatych. Otwiera ją rabata z przedstawicielami rodziny dereniowatych (Cornaceae) i hortensjowatych (Hydrangeaceae). Kolejni przedstawiciele tej części mają kwiaty o zrośniętych płatkach tworzących kielichowate lub rurkowate struktury. Doskonałymi przykładami są tu barwinek (Vinca), żywokost (Symphytum), wilce (Ipomoea) i bielunie (Datura). Zobaczyć tu można także bogato reprezentowane rodziny astrowatych (Asteraceae) i wargowych (Lamiaceae), między innymi lawendę wąskolistną (Lavanula angustifolia) i szałwię lekarską (Salvia officinalis). W przyszłości znajdą tu swoje miejsce także rodziny selerowatych (Apiaceae) oraz araliowatych (Araliaceae), której reprezentantami są aralia (Aralia) i bluszcz (Hedera).
