W szklarniach zakwitła duma Trynidadu i Tobago
W naszej Szklarni Subtropikalnej zakwitła wyjątkowa roślina – Warszewiczia coccinea – znana również pod nazwą chaconia, dzika poinsecja, duma Trynidadu i Tobago. Roślina trafiła do nas w czerwcu 2022 roku z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pierwotnie zaś nasiona tej rośliny zostały sprowadzone 5 lat temu (wysiane 28 sierpnia 2018 r.) bezpośrednio z Trynidadu i Tobago. Jest to pierwszy i jedyny kwitnący egzemplarz tej rośliny w Polsce.
Warszewiczia coccinea jest małym, wiecznie zielonym, tropikalnym drzewem z rodziny Rubiaceae. Najprawdopodobniej jest najsłynniejszym przedstawicielem tego rodzaju. Jest również narodowym kwiatem Trynidadu i Tobago, ponieważ kwitnie 31 sierpnia – w dniu, w którym państwo to uzyskało swoją niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
Nazwa tego rodzaju pochodzi od nazwiska Józefa Warszewicza XIX-wiecznego polskiego kolekcjonera storczyków i inspektora krakowskiego ogrodu botanicznego.
Znana fotografia portretowa Józefa Warszewicza, która do drugiej połowy XX w. wisiała w jego dawnym mieszkaniu w pawilonie zachodnim Ogrodu Botanicznego UJ. Fot. Stanisław Konarski.
Obecnie w Muzeum Ogrodu Botanicznego UJ.
Efektowny kwiatostan osiąga długość nawet do 80 cm i szerokości 3 cm, najbardziej zwracają uwagę jaskrawo czerwone przylistki o długości ok. 12 cm i szerokości 4 cm. Kwiaty są niewielkie i wyrastają w skupiskach. Mają po pięć żółto pomarańczowych płatków (długości ok. 0,6 – 0,8 cm) z dwoma widocznymi znamionami. Głównym zadaniem jaskrawo czerwonych przylistków jest przyciąganie zapylaczy.
Liście są podłużnie eliptyczne (o długości od 5 do 60 cm i szerokość od 10 do 23 cm). Na nerwach spodniej strony liści, znajdują się krótkie, złote włoski. Ogonek liściowy jest krótki (ok. 2,5 cm długości).
| fot. Izabela Kuzyszyn
Mówi się, że korzenie Warszewiczia coccinea pachną anyżem i wykazują właściwości afrodyzjakalne.
W uprawie występuje także odmiana Warszewiczia coccinea ‘Double Chaconia’, która ma podwójny rząd przylistków. Roślina ta pochodzi z sadzonek pobranych z dzikich roślin rosnących wzdłuż dróg. Rozmnażana jest jedynie przez sadzonki i jest częściej uprawiana.
zachowany w Zielniku Universitatis Iagellonicae
Cracoviensis. | Fot. Marcin Noblis
Tę porcję wiedzy przygotował Piotr Dobrzyński, kurator kolekcji szklarniowych w Ogrodzie Botanicznym UW. Autor korzystał z poniższych źródeł: