Tojad południowy z Krasu Słowackiego

Z Izabelą Kirpluk odwiedzimy Słowację. Roślinę, którą dziś poznacie spotkaliśmy podczas jednej z naszych ogrodowych wypraw w okolice Słowackiego Krasu. 

Tojad południowy, Aconitum anthora, fot. I.Kirpluk

Izabella Kirpluk była w Ogrodzie Botanicznym kuratorem kolekcji ekologicznych oraz działu Flory niżowej Polski. Od 1987 roku zajmowała się chronionymi i zagrożonymi gatunkami, opiekując się kolekcją tych roślin w Ogrodzie, biorąc udział w badaniach prowadzonych przez Ogród na Suwalszczyźnie i badaniach w Puszczy Kampinoskiej. Od 1992 roku prowadziła prace badawcze nad florą siedlisk antropogenicznych Puszczy Kampinoskiej, a od 2011 zajmowała się gatunkami inwazyjnymi na tych siedliskach.

Tojad Południowy, Aconitum anthora, fot. Floratheca

Słowacki Kras to obszar w południowo-wschodniej Słowacji objęty ochroną jako Park Narodowy Kras Słowacki. Z całą pewnością jest to miejsce godne polecenia na ze względu na pięknie ukształtowany teren, zachwycające krajobrazy, ciekawą roślinność porastającą wapienne skały i przede wszystkim zachwycającą i często unikatową florę.

Żółto kwitnący tojad południowy (Aconitum anthora), o którym chcemy dziś opowiedzieć – w Polsce nie występuje w naturze. 

Tojad południowy, Aconitum anthora, fot.I. Kirpluk

Tojad południowy, podobnie jak inne tojady należy do rodziny jaskrowatych (Ranuncuaceae). Jest gatunkiem euroazjatyckim o dysjunktywnym występowaniu (dysjunkcja zasięgu oznacza przerwę w zasięgu geograficznym).

Występuje od północnej Hiszpanii przez część krajów środkowej i wschodniej Europy aż do Mongolii. Rośnie na słonecznych stokach, brzegach lasów, często na wapieniu, przede wszystkim w górach.

Jest byliną dorastającą do około 100 cm wysokości, o prostej ulistnionej łodydze zakończonej na ogół okazałym i groniastym kwiatostanem. Bardzo charakterystyczne dla tego gatunku liście są 3-4 dzielne, o odcinkach równowąskich, do 3 mm szerokości.

Tojad południowy kwitnie od sierpnia (czasem lipca) do września. Jest gatunkiem objętym ochroną na Słowacji, w Czechach i w Serbii.

Podobnie jak inne tojady jest rośliną trującą. Używany był w medycynie tradycyjnej. Stosowano go zewnętrznie m.in. w leczeniu reumatyzmu, ale może podrażniać skórę.Wewnętrznie korzeń tojadu był używany jako antidotum na zatrucie, leczenie gorączki, zwalczanie robaków itp. Z uwagi na toksyczność – nie polecamy stosowania.

Tojad południowy, Aconitum anthora, fot.I.Kirpluk

Bywa uprawiany w ogrodach jako okazała roślina ozdobna. W uprawie potrzebuje pełnego słońca, ale wilgotnego podłoża, przy czym gleba musi być przepuszczalna. Można go też sadzić w półcieniu, wtedy gleba tak szybko nie przesycha i nie musimy martwić się o stałą wilgotność podłoża. Lubi podłoże wapienne. 

Tojad południowy jest rośliną odporną na choroby i szkodniki. Jest gatunkiem całkowicie mrozoodpornym w naszym klimacie.

Może być rozmnażany z bulw korzeniowych lub z nasion. Jeśli wysiewamy nasiona to dobrze to zrobić od razu po zbiorze. Nasiona przechowywane wymagają stratyfikacji przez co najmniej 6 tygodni.

Ogród Botaniczny
Uniwersytetu Warszawskiego

Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa

Magiczny Botaniczny
Cztery Żywioły

ZIMOWY OGRÓD
9.11.2024 r. – 16.02.2025 r.
Serdecznie zapraszamy!
Bilety na stronie www.lumagica.pl

Szklarnie zimą
Las tropikalny w centrum Warszawy

SZKLARNIE są czynne
w weekendy i dni świąteczne
w godzinach 10.00 – 15.00.
Kasy są czynne do godziny 14.00.
Instytucje wspierające

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.