Lilak pospolity

Krzewy o liliowych kwiatach zalewają nasz wiosenny widnokrąg, cieszą oczy i wabią zapachem. Czy myśleliście kiedyś o tym, by je zjeść?

Lilak pospolity (Syringa vulgaris) pochodzi z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) i na tereny Europy Środkowej został sprowadzony w XVI wieku z Imperium Osmańskiego. Dzisiaj traktujemy go nie jak przybysza z Europy Południowej, gdyż wtopił się w krajobraz polskich parków, ogródków, a jego rozrastające się krzewy są śladem po dawnych domostwach.

Lilak pospolity, Syringa vulgaris, fot. Floratheca

Niejednokrotnie nazywamy tę roślinę bzem, choć bez czarny (Sambucus nigra) jest krzewem o zupełnie innej morfologii i pochodzeniu. W mieście lilakowe krzewy stanowią piękną ozdobę, natomiast poza nim – rozrastają się i dziczeją, dlatego część bujnie kwitnących wiech kwiatostanowych, można wykorzystać do przygotowania leczniczej herbatki.

Lilak pospolity, Syringa vulgaris, fot. I. Kuzyszyn, Ogród Botaniczny UW

Lilak jest nie tylko jadalny, ale zawiera wiele cennych składników aktywnych, które czynią z niego roślinę leczniczą. Zawiera m.in. glikozyd fenolowy o nazwie echinakozyd o działaniu bakteriobójczym, który występuje również w jeżówce (Echinacea). 

Leczniczo działają zarówno kwiatostany, jak i liście oraz gałązki. Wodne napary z lilaka polecane są na wzmocnienie organizmu, wspomagająco w infekcjach (w szczególności układu moczowego), oczyszczające wątrobę. Można je stosować również zewnętrznie do przemywania skóry i irygacji. Jest to bezpieczna roślina, nie ma ściśle określonych ilości dawkowania.

Lilak pospolity, Syringa vulgaris, fot. I. Kuzyszyn, Ogród Botaniczny UW

Przepis na fermentowaną herbatkę z kwiatostanów bzu lilaka. 

Czego będziemy potrzebować?

Kilku kwiatostanów lilaka pospolitego i czystego słoika.

Przygotowanie: Świeżo zebrane kwiatostany ugniatamy delikatnie w dłoniach lub wałkiem przez ściereczkę. Upychamy w słoiku, który następnie zakręcamy i pozostawiamy na 24 h.

Dochodzi wówczas do reakcji utleniania enzymatycznego, tzn. sok komórkowy zgromadzony w lilaku wchodzi w reakcję z tlenem i roślina zyskuje nieco nowy smak i aromat. Po dobie wyjmujemy roślinę ze słoja i suszymy w suchym i przewiewnym miejscu lub piekarniku w temp. do 40 stopni (u nas sprawdza się termoobieg).

Gdy kwiatostany staną się suche i lekko zbrązowieją, możemy schować je do puszki i zaparzać łyżkę kwiatów na filiżankę wrzątku przez ok. 20 minut, a następnie popijać 2-3 razy dziennie.

Ogród Botaniczny
Uniwersytetu Warszawskiego

Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa

Magiczny Botaniczny
Cztery Żywioły

ZIMOWY OGRÓD
9.11.2024 r. – 16.02.2025 r.
Serdecznie zapraszamy!
Bilety na stronie www.lumagica.pl

Szklarnie zimą
Las tropikalny w centrum Warszawy

SZKLARNIE są czynne
w weekendy i dni świąteczne
w godzinach 10.00 – 15.00.
Kasy są czynne do godziny 14.00.
Instytucje wspierające

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.