Rośliny wiosenne
2 sierpnia
Ziarnopłon wiosenny
Przedstawiamy ostatni charakterystyczny gatunek flory przedwiośnia, czyli ziarnopłon wiosenny, zwany też przez botaników jaskrem wiosennym ...
Czytaj więcejDzisiaj przyjrzymy się bliżej przylaszczce pospolitej, którą możecie spotkać też pod nazwą – przylaszczka trojanek (Hepatica nobilis). Należy ona do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae).
Do 2014 roku znajdowała się na liście roślin objętych ochroną gatunkową w Polsce. Niestety to się zmieniło, nie oznacza to jednak, że jest to u nas pospolity gatunek.
Przylaszczka występuje dość często na całym niżu i w pasie wyżyn oraz rzadko w niższych położeniach górskich. Rośnie jedynie w cienistych lasach i zaroślach, zwykle na glebach gliniastych, umiarkowanie wilgotnych, próchnicznych i najchętniej zasobnych w wapń.
Charakterystyczne niebieskie kwiaty pojawiają się wczesną wiosną – od marca do kwietnia. Wyrastają pojedynczo na pędzie kwiatostanowym z trzema liśćmi umieszczonymi tuż pod kwiatem, tworzącymi pozorny kielich (nibykielich), który pozostaje w czasie owocowania.
Kwiaty o średnicy od 15 do 30 mm mają na ogół 6 (do 10) ciemnoniebieskich (rzadziej fioletowych, różowych lub białych) listków okwiatu. Listki te w czasie kwitnienia ciągle rosną, podwajając swoją pierwotną długość. Pręciki i słupki są liczne. W kwiatach brak jest miodników, ale obficie wytwarzany jest pyłek (tzw. kwiaty pyłkowe).
Kwiaty przylaszczek delikatnie, ale wyraźnie pachną i zapylane są przez liczne gatunki owadów. Poszczególne kwiaty utrzymują się mniej więcej 8 dni. Na noc i w czasie chłodnej i pochmurnej pogody – zamykają się i zwieszają. Owocem przylaszczki jest jednonasienna niełupka, zakończona na szczycie dzióbkiem.
Nasiona opatrzone ciałem tłuszczowym (elajosomem) rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Młode (początkowo zwinięte) listki pojawiają się pod koniec kwitnienia rośliny i są pokryte srebrzystymi, jedwabistymi włoskami, które później opadają. Starsze liście są bardzo charakterystyczne, trójklapowe, skórzaste, z wierzchu zielone, spodem fioletowe.
Część liści jest zimozielona, stąd w czasie kwitnienia możemy obserwować pojedyncze, wciąż zielone, zeszłoroczne liście.
Przylaszczki są chętnie uprawiane w ogrodach, w miejscach cienistych i wilgotnych, pod krzewami lub drzewami, na glebie gliniastej, zasadowej. W ogrodnictwie istnieje wiele interesujących odmian przylaszczki pospolitej np. o kwiatach pełnych (‘Plena’) oraz form np. o pstrych liściach (f. variegata).
Przylaszczki rozmnaża się przez podział wiosną – od maja do czerwca – lub pod koniec lata – w sierpniu. Można je także rozmnażać z nasion wysiewanych zaraz po zbiorze lub zimą – na stale wilgotną ziemię.
Łacińska nazwa rodzajowa przylaszczki nawiązuje do wątroby (hepatica) z uwagi na podobieństwo kształtu liścia. Na zasadzie magicznego myślenia – „podobne – działa na podobne”, jak jest to często rozumiane w homeopatii była używana w leczeniu schorzeń wątroby.
Przylaszczka pospolita jest rośliną trującą. Zawiera m.in. trującą ranunkulinę – glukozydowy prekursor protoanemoniny, do którego związek rozkłada się podczas suszenia.
Protoanemonina jest silnie reaktywna i może wiązać się z białkami i DNA. Związek ten może powodować silne alergiczne zapalenie skóry. Substancja ta powoduje również porażenie centralnego układu nerwowego.
Rośliny wiosenne
2 sierpnia
Przedstawiamy ostatni charakterystyczny gatunek flory przedwiośnia, czyli ziarnopłon wiosenny, zwany też przez botaników jaskrem wiosennym ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Przedstawimy niezwykłą roślinę – mandragorę lekarską (Mandragora officinarum, M.acaulis, M.vernalis, Atropa mandragora), którą możecie Państwo ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Kolejną wczesnowiosenną rośliną, którą chcemy Państwu przedstawić jest przepiękna cieszynianka wiosenna (Hacquetia epipactis). Jak tylko ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Dzisiaj przyjrzymy się bliżej przylaszczce pospolitej, którą możecie spotkać też pod nazwą – przylaszczka trojanek ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Wczesna wiosna to również czas kwitnienia ciemierników (Helleborus), przepięknych roślin należących do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Śnieżyczka przebiśnieg i śnieżyca wiosenna. Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis), zwana też po prostu przebiśniegiem, pojawiła ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Lepiężnik różowy kwitnie od marca do maja. Jest jedną z najwcześniej kwitnących roślin. Kwiaty rozwijają ...
Czytaj więcejRośliny wiosenne
2 sierpnia
Rozpoczynamy dziś nowy cykl edukacyjny o roślinach wiosennych, bo wiosna coraz śmielej zagląda do naszego ...
Czytaj więcej