Kłokoczka południowa

Kłokoczka południowa (Staphylea pinnata) jest taksonem objętym ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce osiąga północną granicę swego zasięgu, występuje dość rzadko na Podkarpaciu i w niższych położeniach Karpat (z wyjątkiem Bieszczad), na Nizinie Sandomierskiej oraz nielicznie na Wyżynie Małopolskiej i Pogórzu Sudeckim. 

Kłokoczka południowa od dawna jest uprawiana i niekiedy dziczeje, stąd w Polsce znane są także stanowiska synantropijne tej rośliny.

Kłokoczka jest gatunkiem ciepłolubnym i umiarkowanie światłolubnym. Rośnie na miejscach nasłonecznionych, w prześwietlonych lasach i zaroślach oraz na ich obrzeżach. Lubi gleby wapienne, zasobne w składniki pokarmowe i dostatecznie wilgotne, ale przepuszczalne. Jest krzewem lub niskim drzewem do 5 m wysokości. 

Ma duże, nieparzystopierzaste liście. Jej kwiaty o średnicy ok. 15 mm, o białej – czasem różowo nabiegłej koronie, zebrane w zwieszające się kwiatostany, rozwijają się od maja do czerwca. Zapylane są przez owady a czasem dochodzi do samozapylenia. 

Owocem jest 2-3 komorowa, rozdęta, pergaminowa torebka, długości ok. 3-4 cm. Nasiona o średnicy ok. 1 cm, jasnobrązowe i twarde rozsiewane są przez wiatr, potrząsający torebkami. Ponieważ nasiona są ciężkie, rozsiewane są na niewielkie odległości. Kłokoczka południowa zagrożona jest z powodu odlesiania oraz różnych form działalności gospodarczej w lasach. Niestety bywa też wykopywana i przesadzana do ogródków wiejskich.

Z nasion kłokoczki wyrabiano dawniej różne ozdoby, koraliki i różańce. Uzyskiwano z nich również olej do oświetlania domów i do celów spożywczych. W Polsce przyrządzano kiszone pączki kłokoczki jako odpowiednik kaparów w kuchni włoskiej.

Kłokoczka południowa była i jeszcze gdzieniegdzie jest wykorzystywana do sporządzania palm wielkanocnych. Wierzono, że święcone w Niedzielę Palmową mają moc odpędzania robactwa, much, pcheł, burz, gradów i innych nieszczęść. 

Nazwy ludowe tej rośliny: kłokocina, kłokoczyna, kłokoczko, kłokotka – pochodzą od „klekotania nasienia w pęcherzu” (czyli torebce nasiennej).