Pełnik europejski

Pełnik europejski (Trollius europaeus) jest gatunkiem objętym w Polsce ścisłą ochrona, wymaga ochrony czynnej, a także jest taksonem narażonym na wyginięcie (VU – Czerwona Lista).

Występuje w rozproszonych stanowiskach na terenie całej Polski z wyjątkiem wyższych położeń górskich (wyżej w górach rośnie podobny gatunek – pełnik alpejski Trollius altissimus).

Pełnik europejski, Trollius europaeus
fot. I. Kirpluk

W okolicach Warszawy obfite stanowisko pełnika europejskiego znajduje się we florystycznym rezerwacie przyrody „Kalinowa Łąka” (utworzonym w 1989 roku *).

Pełnik europejski jest gatunkiem charakterystycznym dla wilgotnych łąk i ziołorośli nadrzecznych. Spotykany jest również na wilgotnych polanach śródleśnych, w miejscach prześwietlonych oraz na obrzeżach ciepłolubnych lasów i zarośli.

Jest gatunkiem umiarkowanie światłolubnym. Rośnie na glebach wilgotnych, zasobnych w składniki pokarmowe, o odczynie obojętnym do zasadowego. Pełnik europejski na wielu stanowiskach w Polsce jest zagrożony przede wszystkim wskutek niszczenia jego siedlisk. Wilgotne tereny są niszczone przez osuszanie i meliorację, zaorywane pod pola uprawne, a także przeznaczane pod zabudowę. 

Pełnik europejski, Trollius europaeus
fot. Floratheca

Wilgotne łąki w toku naturalnej sukcesji zarastają przez krzewy i drzewa. Stąd dla zachowania stanowisk pełnika europejskiego potrzebna jest ochrona czynna. Pełnik europejski jest również zagrożony przez bezpośrednią działalność człowieka czyli zrywanie kwiatów, a także wykopywanie roślin do przydomowych ogródków.

Pełnik europejski to bylina osiągająca 80 cm wysokości, należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Jego ulistniona łodyga zakończona jest jednym kwiatem. 

Pełnik europejski, Trollius europaeus
fot. I. Kirpluk

Kwiaty są bardzo piękne, okazałe, prawie kuliste, o średnicy do 4 cm. Składają z zachodzących na siebie 10 – 15 listków okwiatu w kolorze złocistożółtym. Kwitną od maja do czerwca a czasem jeszcze w lipcu. 

Są zapylane przez owady (błonkówki, muchówki i chrząszcze), ale przy długotrwałym deszczu (kiedy kwiaty są mocno stulone) może dojść do samozapylenia. Owoc jest zbiorowy, złożony z wielu mieszków długości do 10 mm, zakończonych dzióbkiem długości do 2,5 mm. Pełnik europejski jest rośliną trująca.

Ziele zawiera glikozyd ranunkulinę, protoanemoninę, alkaloid magnoflorynę, flawonoidy witeksynę i orientynę. Trująco działa tylko świeże ziele. Po wysuszeniu rośliny substancje trujące ulegają rozpadowi.

Pełnik europejski, Trollius europaeus
fot. I. Kirpluk

Pełnik europejski jest rośliną chętnie uprawianą, jednak musimy przypomnieć, że rośliny tej nie wolno pozyskiwać ze stanowisk naturalnych. Rośliny należy szukać w dostępnych ofertach handlowych, można tam znaleźć zarówno ten gatunek, jak i wiele innych. 

Do rodzaju pełnik (Trollius) należy ok. 30 gatunków rozprzestrzenionych w północnych, umiarkowanych i arktycznych rejonach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Są to rośliny idealnie nadające się do ogrodów naturalistycznych, na rabaty bylinowe. Pełniki mogą być też uprawiane na kwiat cięty.

Sezon 2025
Artystyczny Botaniczny

W tym roku
spoglądamy na świat przyrody
okiem artystów.
Ta wyjątkowa perspektywa
poprowadzi nas po ścieżkach Ogrodu.


Zapraszamy na wydarzenia
powiązane z tematem tego sezonu:
wykłady, spacery z motywem,
warsztaty, koncerty oraz wystawy.


Warszawa, Aleje Ujazdowskie 4





Ogród Botaniczny UW
Zielona oaza w sercu wielkiego miasta!



W maju Ogród czynny jest
codziennie w godz. 10.00 – 20.00
Kasy czynne są do godz. 19.00


Od maja do sierpnia Ogród czynny jest
codziennie w godz. 10.00 – 20.00
Kasy czynne są do godz. 19.00
Zajęcia z edukatorami
dla grup zorganizowanych

od wtorku do niedzieli
w godzinach 10:00-15:00.

Zapisy → wycieczki.ogrod@uw.edu.pl





Szklarnie
Las tropikalny w centrum Warszawy

SZKLARNIE są dostępne w maju
codziennie i w dni świąteczne z wyjątkiem poniedziałków
w godz.10.00 – 20.00.

Kasy są czynne do godz. 19.00
Ostatnie wejście do szklarni o godz. 19.20

W ramach biletu wstępu zapraszamy na
weekendowe spacery z edukatorami
w soboty i niedziele o godz. 13.00





Realizowane projekty z Funduszy Europejskich

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.