Lulek Czarny

Czy wiecie jaką roślinę wykorzystywano w starożytnym Egipcie i Persji do przygotowania zatrutych strzał? Sporo roślin z rodziny psiankowatych ma właściwości trujące, albo halucynogenne – są to między innymi: bieluń, mandragora, brugmansja, lulecznica czy pokrzyk wilcza jagoda oraz nasz dzisiejszy bohater – Lulek czarny, Hyoscyamus niger, nazywany też lulkiem jadowitym czy żabim barszczem. 

Lulek czarny, Hyoscyamus niger, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

Jakie substancje aktywne znajdziemy w lulku? Są to alkaloidy: skopolamina i atropina. 

Lulek czarny, Hyoscyamus niger, fot.H.Zell, Domena Publiczna, Wikipedia

To właśnie lulek służył Egipcjanom i Persom do przygotowywania zatrutych strzał. Wszystkie części lulka są trujące, ale do zatrucia najczęściej dochodzi poprzez zjedzenie podobnych do maku nasion oraz korzenia, przypominającego ten pasternaku. 

Tutanchamon goniący wrogów, 18 dynastia, fot. EditorfromMars, Domena Publiczna, Wikipedia

Jest to roślina nie tylko trująca, ale i lecznicza.

W lecznictwie wykorzystuje się liście lulka, z których robi się wyciągi  – stosowane jako środek rozkurczowy, a także macerat olejowy – stosowany jest zewnętrznie przy nerwobólach i bólach reumatycznych.

Jako roślina lecznicza lulek czarny był znany i stosowany  już w starożytnych  Egipcie, Persji, Indiach czy Babilonii. 

W średniowieczu został wprowadzony do uprawy w ogródkach leczniczych i był stosowany między innymi do znieczuleń.

Amerykańscy i afrykańscy szamani, korzystali z niego podczas tradycyjnych rytuałów. W średniowieczu był składnikiem napojów magicznych oraz maści czarownic. Zawarte w niej psychoaktywne związki, w szczególności atropina i hioscyjamina, odpowiadały za wrażenie lotu, pobudzenie, stany deliryczne, poczucie oderwania od ciała, omamy, a także erotyczne uniesienia.

Lulek czarny, Hyoscyamus niger, fot. Mikenotron, Domena Publiczna, Wikipedia

Lulek rozprzestrzenił się na wszystkich kontynentach poza Australią i Antarktydą. Jest chwastem porastającym nieużytki, gruzowiska i przydroża. Często spotkamy go w uprawach maku, co bywa groźne ze względu na podobieństwo nasion obu gatunków, a jeśli są nim zanieczyszczone pastwiska, stanowi zagrożenie dla zwierząt gospodarskich.

Wraz z rokiem tematycznym – Detektywistyczny Botaniczny – prowadzimy cykl o roślinach zagadkowych, tajemniczych, niebezpiecznych, zaskakujących i fascynujących.

Tą historią podzieliła się Marianna Darżynkiewicz-Wojcieska → kierowniczka Pracowni Edukacji Ogrodu Botanicznego UW

University of Warsaw Botanic Garden

Our Botanic Garden
is open every day and on public holidays.

Greenhouses are closed on Mondays.


Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warsaw

Opening hours

MARCH – APRIL | 10 am – 6 pm | ticket offices open until 5 pm

MAY – AUGUST | 10 am – 8 pm | ticket offices open until 7 pm

SEPTEMBER | 10 am – 6 pm | ticket offices open until 5 pm

OCTOBER | 10 am – 5 pm | ticket offices open until 4 pm

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.