O kukurydzy, fasoli i dyni

Oto opowieść o kukurydzy, fasoli i dyni – czyli trzech siostrach, które dotarły do Polski dopiero w Nowożytności. Dziś królują na polskich stołach, dostarczając nam pełnowartościowy posiłek bogaty w białka, węglowodany, witaminy oraz minerały.

Dlaczego kukurydzę, fasolę i dynię nazwaliśmy siostrami, skoro wcale nie wydają się do siebie podobne?  Nie podobieństwo jest kluczem do rozwiązania tej zagadki, a specjalna współpraca jaką tworzą posadzone obok siebie na grządce. Nasza grządka warzywna udowadnia, że ten sposób sadzenia świetnie się sprawdza.

W Ogrodzie Botanicznym spotkacie 12 odmian fasoli tycznej, 10 odmian dyni i jedną odmianę kukurydzy. Które z tych warzyw najczęściej gości na waszych stołach? 

Pomysł połączenia upraw “trzech sióstr” pochodzi od północnoamerykańskiego plemienia Irokezów. Sadzono tam ten zestaw razem, na kopcach ziemi, co zapobiegało zaleganiu wody w korzeniach roślin, podczas obfitych letnich deszczy.

Kukurydza z Ameryki przybyła wielokierunkowo w XVIII w.

Fasola uprawiana w Ameryce się ją od ponad 7 tysięcy lat, uznawana jest za jedną z najstarszych roślin uprawnych na terenie Peru i Meksyku. Pierwsze informacje o uprawie fasoli w Europie pochodzą z 1542 roku, w Polsce u schyłku XVI wieku uprawiano ją jako roślinę ozdobną w klasztornych ogródkach, a dopiero w XVII wieku jako warzywo.

Dynia do Europy przybyła tuż za Kolumbem, w Polsce ta roślina była znana od XVI. Przez Indian z Peru była uprawiana już ponad 5 tys. lat temu. Jonathan Roberts podaje, że przybyła do Europy przed 1613 rokiem, kiedy to przedstawiono ją w „Hortus Eystettensis”, atlasie botanicznym księcia biskupa Eichstatt w Bawarii.

Jej charakterystyczne okrągłe lub owalne jagody od 20 do 50 cm średnicy są gładkie, a gdy dojrzeją przybierają barwę marmurkowatą, zielonkawobiałą lub zieloną z białymi paskami i plamami. Miąższ owoców jest biały i włóknisty. Pędy i owoce używane są także jako pasza.

Są to warzywa ciepłolubne, których siew do gruntu rozpoczynamy od połowy maja. Wspaniale się uzupełniają – kukurydza daje pnącej fasoli oparcie, fasola użyźnia glebę, a dynia swoimi dużymi liśćmi zabezpiecza ziemię przed utratą wilgoci.

Tą historią podzieliła się Dorota Szubierajska → Kuratorka działu Roślin Ozdobnych Ogrodu Botanicznego UW

University of Warsaw Botanic Garden

Our Botanic Garden
is open every day and on public holidays.

Greenhouses are closed on Mondays.


Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warsaw

Opening hours

MARCH – APRIL | 10 am – 6 pm | ticket offices open until 5 pm

MAY – AUGUST | 10 am – 8 pm | ticket offices open until 7 pm

SEPTEMBER | 10 am – 6 pm | ticket offices open until 5 pm

OCTOBER | 10 am – 5 pm | ticket offices open until 4 pm

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.