Orzacha podziemna

Kulki orzechowe 

Przepis:
  • 100 g płatków owsianych górskich
  • 50 g orzechów laskowych
  • szczypta soli
  • 160 g daktyli bez pestek, najlepiej takich mięsistych i niezbyt twardych
  • 120 g masła orzechowego (bez cukru i niesolonego)
  • kakao lub wiórki kokosowe, do obtaczania
Przygotowanie:

Nagrzewamy piekarnik do 150 st. C. Na blaszkę wrzucamy orzechy i prażymy je w piekarniku do momentu, aż skórka na orzechach będzie pękać. Obieramy je ze skórki. Do misy blendera wrzucamy płatki i orzechy, blendujemy na okruszki. Przesypujemy je do miski.Do miski blendera wkładamy daktyle, masło orzechowe i sól. Blendujemy by powstała gęsta masa. Masę przekładamy do miski z płatkami i dokładnie zagniatamy. Formujemy z niej kulki (możemy to zrobić zwilżonymi dłońmi) i obtaczamy je w kakao lub wiórkach. Kulki chłodzimy w lodówce, w zamkniętym pojemniku.

Fistaszki – lubią je przecież nie tylko słonie z kreskówek, fistaszki to dokładnie Orzacha podziemna (Arachis hypogaea). Jest to roślina strączkowa, jej nasiona zjadamy w różnych postaciach. Orzacha dostarcza również oleju.

Orzacha podziemna, Arachis hypogaea, fot.
1887, Lista obrazów Koehlera – naukowe nazwy gatunków. Autor: Franz Eugen Köhler, Medizinal-Pflanzen Köhlera.
Wikimedia commons.

Dzisiaj uprawia się orzachę głównie w krajach tropikalnych i subtropikalnych m.in. w Indiach, Chinach (tu głównie pozyskuje się olej), USA (przeważająca produkcja orzeszków), Argentynie, Nigerii i Australii.

Orzacha jest rośliną roczną i dorasta do 15-60 cm. Może mieć formę płożącą się lub wzniesioną. Ma żółte, samopylne kwiaty. Górne kwiaty są na ogół bezpłodne, w dolnych dochodzi do zapylenia. Po zapyleniu szypułka kwiatowa się wydłuża (do ok. 20 cm), wpycha tym samym rozwijający się owoc, strąk pod ziemię. Tam strąk dojrzewa.

Strąki, znane nam fistaszki, mają bruzdowatą powierzchnię i zawierają od 2 do nawet 6 nasion. Orzeszki wydobywa się ze strąków ręcznie lub mechanicznie. 

Orzeszki mają mnóstwo składników odżywczych: 50-55% to tłuszcze o wysokiej zawartości nienasyconych kwasów olejowego i linolenowego, 30% to białka, są też bogatym źródłem związków mineralnych, wit. E i wit. z grupy B.

Orzacha podziemna, Arachis hypogaea, fot.I. Leidus, Domena Publiczna, Wikipedia

Olej, który uzyskuje się z nasion, używany jest do gotowania, sałatek i produkcji margaryn. W Indiach zastępuje ghee, używa się go do konserwowania ryb. Używany jest także w kosmetyce, mydlarstwie i do wyrobu pokostu. Wytłoki z nasion mogą być stosowane jako pasza dla zwierząt. Z orzeszków można robić mąkę bogatą w białko – w Indiach dodaje się ją do napojów mlecznych, chleba i ciastek.

Robi się z nich również masło orzechowe – z prażonych i zmiażdżonych nasion, po wcześniejszym usunięciu zarodka. Masło świetnie zagęszcza koktajle i sosy. Orzeszki można dodawać do słodyczy, mogą stanowić samodzielną przekąskę, ale też mogą być bazą dań wytrawnych – zup, gulaszu czy potrawek w stylu curry. 

A co zrobić z ogromnymi ilościami łupin strąków? Mogą być stosowane jako opał i wykorzystywane w przemyśle. Niestety źle przechowywane orzechy mogą zostać zainfekowane grzybami wytwarzającymi rakotwórcze substancje. Olej nie niesie ryzyka zanieczyszczenia toksynami.

Ogród Botaniczny
Uniwersytetu Warszawskiego

Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa

Ogród
Oaza przyrody w wielkim mieście

Ogród jest czynny
codziennie
w godz. 10.00 – 20.00
KASY są czynne do godz. 19.00
(maj-sierpień)

Szklarnie
Tropikalny las w centrum Warszawy

Szklarnie są czynne
od wtorku do niedzieli
w godz. 10.00 – 20.00
KASY są czynne do godz. 19.00
(maj-sierpień)
Instytucje wspierające

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.

Więcej Akceptuję