Ryż

Ryż smażony z jajkiem

Przepis:
  • ok 200 ml ugotowanego ryżu
  • garść posiekanej dymki
  • ok. 1 łyżka sosu chili (u nas używamy słodkiego)
  • 1 jajko
  • ulubione dodatki, u nas są to:
    – garść mrożonego groszku
    – kilka podartych na paski boczniaków
    – może być też marchewka w cieniutkich paseczkach
    – kawałki ananasa
    – różyczki kalafiora, brokuła lub pieczarki, innymi słowy „co kto lubi”
  • olej do smażenia
Przygotowanie:

Na dużej patelni rozgrzewamy łyżkę oleju, wrzucamy dymkę i podsmażamy 30 sekund. Dorzucamy ryż i podsmażamy dalszą minutę. Dodajemy sos chili i łyżkę wody. Mieszamy i dalej smażymy ok. 1 minuty. Ryż rozgarniamy na boki, na środku patelni wbijamy jajko i energicznie mieszamy je łyżką, zagarniając jednocześnie do środku ryż. Całość smażymy tak długo, aż jajko będzie ścięte, lecz nie przesuszone. Ważne jest, by nie osiągnąć efektu jajecznicy wymieszanej z ryżem. 

Na drugiej patelni rozgrzewamy łyżkę oleju i wrzucamy dodatki. My najpierw podsmażyliśmy boczniaki na rumiany kolor, potem dodaliśmy do nich zielony groszek, a na koniec, gdy boczniaki były już równo złote, skropiliśmy całość sosem sojowym. Gotowy ryż nakładamy do miseczki, dodajemy podsmażone warzywa i/lub grzyby. Całość możemy doprawić sosem chili bądź sosem sojowym.

Nie ma dokładnych informacji o tym, gdzie gatunek Oryza sativa został udomowiony, choć szczątki materiału roślinnego sprzed 3000 lat p.n.e. znajdowano w Chinach, a sprzed 2500 lat p.n.e. w Indiach.

Prawdopodobnie stało się to w Indiach. Stamtąd zboże to powędrowało do krajów sąsiednich. Na początku uprawiano je na niewielką skalę. 

Ryż, Oryza sativa, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

Do Europy ryż trafił dzięki Arabom na przełomie VII i VIII wieku. Później dotarł do Afryki (uprawy w zachodniej Afryce to dopiero XV w.). W Ameryce Północnej rozpoczęto uprawy dopiero pod koniec XVII wieku, jeszcze później w Ameryce Południowej i Australii.

Ryż zajmuje II miejsce (po pszenicy) pod względem ogólnoświatowego znaczenia roślin zbożowych. W wilgotnych rejonach tropików to podstawowe źródło białka oraz węglowodanów. Jest podstawowym artykułem spożywczym w południowo-wschodniej i wschodniej Azji, ale ma ogromne znaczenie i w innych rejonach Świata.

Komosa ryżowa, Chenopodium Quinoa, fot. Floratheca

Ryż najczęściej spożywamy w formie ugotowanej – z rozmaitymi sosami i przyprawami. Używa się go jako dodatku do potrawek, zup, sałatek czy jako baza deserów. Robi się z niego mąkę i kaszę, płatki, a także przerabia się na makaron i tzw. papier ryżowy. Z mąki ryżowej powstaje krochmal i puder kosmetyczny.

Powstające podczas czyszczenia ziarna plewy, bogate w krzemionkę, używane są do produkcji opakowań, jako materiał opałowy i izolacyjny. Otręby są cenną paszą dla zwierząt domowych, a słomy używa się do wyrobu mat, mioteł oraz do wyrobu papieru (bibułki papierosowej).

Gatunek można podzielić na różne sposoby. Jeden z nich wyróżnia dwie grupy odmian, spoglądając na ich właściwości: to ryż woskowy – po ugotowaniu ziarno skleja się, uprawia się go wszędzie tam, gdzie do jedzenia używa się pałeczek oraz ryż skrobiowy – o szklistym bielmie, dużej zawartości skrobi, dominuje we wszystkich uprawach.

Ryż uprawia się od wieków. Doprowadziło to do powstania kilku tysięcy odmian i form. Uprawia się je regionalnie, zgodnie z tradycjami i upodobaniami. Ryż do swojej uprawy wymaga bardzo dużej ilości wody. Uprawiany jest głównie na terenach zalewanych (zwykle sztucznie przez człowieka). 

Roślina ta ze względu na jej wysokie wymagania jest uprawiana głównie w strefie między- i podzwrotnikowej. Na niewielką skalę uprawia się ją również w krajach takich jak Bułgaria czy Węgry. Jest jednak odmiana tzw. ryż suchy bądź górski, który można uprawiać na podłożu bez zalewania pod warunkiem zachowania wilgotnego klimatu. Ryż ten dojrzewa w niższej temperaturze – nie 25-30 st. C a 18 st. C. Jest on uprawiany na terenach górskich do 2 tys. m n.p.m.

Ogród Botaniczny
Uniwersytetu Warszawskiego

Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa

Ogród
Oaza przyrody w wielkim mieście

Ogród jest czynny
codziennie
w godz. 10.00 – 20.00
KASY są czynne do godz. 19.00
(maj-sierpień)

Szklarnie
Tropikalny las w centrum Warszawy

Szklarnie są czynne
od wtorku do niedzieli
w godz. 10.00 – 20.00
KASY są czynne do godz. 19.00
(maj-sierpień)
Instytucje wspierające

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.

Więcej Akceptuję