
Smaczne poniedziałki
12 listopada
Kokos
Choć nie byłam w Indiach, dzisiaj zapachniało mi indyjską przyprawą garam masala i słodkim kokosem, ...
Czytaj więcejMazurek Kakaowy z masą orzechowo-karmelową

130 g mąki pszennej
1 łyżka ciemnego kakao
75 g cukru trzcinowego
1 jajko
100 g masła
1 łyżka wody lub mleka
szczypta soli
masa:
po 50 g masła i cukru
łyżka miodu
150 g orzechów – u nas była to mieszanka nerkowców, orzechów włoskich i migdałów
Z mąki, kakao i pozostałych składników szybko zagniatamy ciasto. Zamykamy je w pudełku lub nakrywamy miskę folią i chłodzimy godzinę w lodówce. W tym czasie nagrzewamy piekarnik do 180 st. C i przygotowujemy wierzch mazurka. Na patelnię wkładamy masło, cukier i miód, podgrzewamy do rozpuszczenia. Wsypujemy orzechy. Podgrzewamy dalsze 3-4 minuty, by słodki karmel pokrył orzechy. Ciasto wyjmujemy z lodówki i wylepiamy nim blaszkę (wyłożoną papierem do pieczenia) – np. keksówkę o długości 33 cm – tworząc dookoła brzeg z ciasta. Na ciasto wykładamy masę karmelowo-orzechową. Blaszkę wkładamy do piekarnika i pieczemy ciasto ok 20 minut. Wyjmujemy z pieca i studzimy aż masa całkowicie zastygnie. Jeśli obawiacie się, że mazurek może być dla Was zbyt słodki polecamy posmarowanie ciasta – przed nałożeniem orzechowej masy – łyżką kwaśnego dżemu (np. z gorzkich pomarańczy, rabarbaru lub też porzeczkowego). Smacznego poniedziałku i dbajcie o siebie w te dni!
My dzisiaj mamy dla Was rozpustnie słodki mazurek, do przygotowania którego wykorzystaliśmy rozmaite orzechy – włoskie, o których pisaliśmy już dla Was w pierwszej edycji cyklu, migdały, o nich wspominaliśmy jesienią oraz nerkowce. Opowieść o tych ostatnich będziemy snuć dzisiaj .
Nanercz zachodni (Anacardium occidentaale) zwany też nerkowcem zachodnim to drzewo o krótkim pniu, które dorasta do 15 metrów wysokości. Jest silnie rozgałęzione, ma pachnące, żółte kwiaty, męskie i obupłciowe, zebrane w wiechy. Kwiaty są zapylane przez owady i wiatr.
Bardzo charakterystyczny jest owoc tego drzewa, podczas dojrzewania owocu rozwija się znajdująca się pod nim część szypułki tzw. osadnik. Tworzy się gruszkowate, mięsiste, soczyste i duże na ok. 10 cm nabrzmienie w kolorach od żółtego do czerwonego, tzw. jabłko nanerczowe. Na szczycie „jabłka” rozwija się niewielki owoc właściwy (nerkowaty, szarozielony pestkowiec), w jego środku zaś znajduje się nasienie.
Nanercz był użytkowany przez Indian od pradawnych czasów. Pochodzi prawdopodobnie z północno-wschodniej Brazylii. Stamtąd Portugalczycy przenieśli tą roślinę do Afryki Wschodniej i Indii ok. 1590 roku. Następnie rozprzestrzeniła się na Sri Lankę i do Malezji. Głównym producentem nerkowców jest Mozambik.

Co zbieramy z nanerczowego drzewa? Jabłka nanerczowe – są słodko-kwaskowe, orzeźwiające, jadane na surowo, przetwarzane na kompoty, soki, dżemy, robi się z nich wino, wódki i likier. Zawierają witaminy z grupy B, witaminę C oraz karoteny. Owoc właściwy – tzw. orzech mahoniowy i acajou – zawiera cenne dla nas nasienie (tzw. orzech nerkowca) o dużej zawartości białka, węglowodanów i tłuszczu, a także soli mineralnych i witaminę C.
Nasiona te są pożywne i bardzo smaczne. Jada się je na surowo, używa w cukiernictwie, a ostatnio służą za bazę produktów nabiałopodobnych dla wegan → robi się z nich twarożki, lody, serki i pasty. Z nasion można też tłoczyć olej jadalny.

W mezokarpie owocu znajduje się ciemny, ostry olej (CNSL) → podobny do olejku sumaka jadowitego – powoduje on oparzenia i bąble na skórze. Dlatego też łuskanie nasion owocu (odbywa się ono ręcznie) jest dość niebezpieczne. Olej ten jest jednak wykorzystywany w medycynie do leczenia kurzajek, ale też w przemyśle do produkcji farb, żywic, lakierów, syntetycznych tkanin czy impregnatów. Dość tych strasznych historii! Za chwilę będziemy świętować więc zakasajmy rękawy i do dzieła! Pora upiec ciasto.


Autorką cyklu kulinarnego „Smaczne poniedziałki” jest Marianna Wojcieska → Kierowniczka Pracowni Edukacji Ogrodu Botanicznego, twórczyni cieszących się popularnością warsztatów „SezoNowość”
Przepisy powstają z pasji Marianny do roślin jadalnych i gotowania oraz chęci dzielenia się nią z Wami.

Smaczne poniedziałki
12 listopada
Choć nie byłam w Indiach, dzisiaj zapachniało mi indyjską przyprawą garam masala i słodkim kokosem, ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
12 listopada
My dzisiaj mamy dla Was rozpustnie słodki mazurek, do przygotowania którego wykorzystaliśmy rozmaite orzechy – ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Produkcja mleka owsianego wpływa na środowisko. Röös, Patel, & Spångberg (2016) porównali i zmierzyli wpływ ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia

Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych, do 2050 roku liczba ludzi na świecie wzrośnie do 9,8 miliarda ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Niektórzy myślą, że tofu jest wymysłem wegan czy wegetarian, ale tak naprawdę pochodzi z dalekich ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Pomidory (Solanum lycopersicum) należą do śmiercionośnej rodziny psiankowatych i ze względu na tę przynależność były ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Soczewica (Lens culinaris Medik.) jest rośliną strączkową, która została udomowiona na Bliskim Wschodzie wraz z ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Siemię lniane to nasiona lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum), który jest jednorocznym ziołem należącym do rodziny ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Owies zwyczajny (Avena sativa ) to roślina należąca do rodziny wiechlinowatych. Została udomowiona w czasach ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Czosnek dziwny (Allium paradoxum) często zbytnio rozprzestrzenia się w Ogrodzie Botanicznym. Nie jest łatwo pozbyć ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Nazywana mylnie cieciorką (cieciorka to inna roślina – Coronilla) lub grochem włoskim – ciecierzyca (Cicer ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Wilec ziemniaczany, batat czy patat to nazwy stosowane zamiennie, a dotyczą jednej rośliny. Jej łacińska ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
W stanie dzikim sezam indyjski nie jest znany. Jest to jedna z najstarszych roślin oleistych ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Fistaszki – lubią je przecież nie tylko słonie z kreskówek, fistaszki to dokładnie Orzacha podziemna (Arachis ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Soja, tak jak groch czy fasola, należy do rodziny bobowatych. Jest rośliną roczną, dorasta do ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Nie ma dokładnych informacji o tym, gdzie gatunek Oryza sativa został udomowiony, choć szczątki materiału ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Banany to ważny owoc pod każdym względem – konsumpcyjnym, handlowym i produkcyjnym. Połowa produkcji bananów ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Czy Król Rock’n’Rolla lubił tosty? Tak (!) i to na dodatek – z bananami w ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Do rodzaju banan zaliczanych jest ok. 60 gatunków roślin będących dużymi roślinami zielnymi (niezdrewniałymi), bylinami, ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Marchew zwyczajna (Daucus carota). Występuje dziko w całej Europie (jej zasięg omija jedynie Skandynawię i ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
4 sierpnia
Migdał czy też migdałowiec (Prunus dulcis) to jedno z najwcześniej udomowionych drzew orzechowych Starego Świata, ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
3 sierpnia
Goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum), inaczej czapetka, to zimozielone drzewo z rodziny Mirtowatych dorasta do 15 ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
3 sierpnia
Gdyby nie pomarańcze nie byłoby odkryć geograficznych. 500 lat temu, gdy Kolumb odkrywał Amerykę, marynarze ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
3 sierpnia
Pomarańcza słodka jest najważniejszym spośród cytrusów. Jest to drzewo dorastające nawet do 15 m wysokości ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
3 sierpnia
W medycynie azjatyckiej kłącze imbiru uchodzi za „gorące”, mówi się, że powoduje ogień w ciele. ...
Czytaj więcej
Smaczne poniedziałki
25 maja
Jest przyprawą używaną do przygotowywania potraw na całym świecie, często jest też składnikiem mieszanek korzennych ...
Czytaj więcej