Ambrozja zachodnia

Istnieją dwa gatunki ambrozji, z których jeden należy do tych, które możemy spotkać przy drodze (choć w Polsce rzadko), a drugi należy do grupy roślin inwazyjnych i z pewnością już ją spotkaliście.

Ambrozja zachodnia (Ambrosia psilostachya, A. coronopifolia), jest gatunkiem obcym we florze Polski, kenofitem (młodszym przybyszem), lokalnie zadomowionym. Pochodzi z Ameryki Północnej. Pierwsze dane o występowaniu gatunku w Europie pochodzą z 1869 r. W Polsce pierwsze znaleziska pochodzą z 1901 r.

W Polsce jest gatunkiem rzadko spotykanym, przeważnie w środkowej i północnej części kraju. Rośnie na terenach kolejowych, przydrożach, nieużytkach, wysypiskach, podwórzach, trawnikach. Występuje nie tylko na terenach otwartych, ale także zajmuje tereny zadarnione, zwłaszcza na ubogich glebach piaszczystych, gdzie skutecznie konkuruje z innymi roślinami.

Ambrozja zachodnia jest byliną, rosnącą do 80 cm wysokości, która wytwarza odrośla korzeniowe. Łodygę ma gęsto, przylegająco owłosioną, a liście jasnozielone, od spodu gęsto, szarawo owłosione, pojedynczo pierzastodzielne.

Roślina zwykle jest jednopienna. Koszyczki męskie zebrane są w wydłużone grona, a okrywa koszyczków męskich jest wyraźnie owłosiona. Koszyczki żeńskie są jednokwiatowe, bezbronne lub z krótkimi żabkami, ustawione pojedynczo lub po 2-3 w kątach górnych liści. Owocem jest niełupka. 

Ambrozja zachodnia rozprzestrzenia się jednak głównie wegetatywnie przez tworzenie licznych odrośli korzeniowych, z których bardzo szybko wyrastają nowe pędy. 

Roślina inwazyjna

Roślina potrafi bardzo szybko zająć kolejne powierzchnie, szczególnie przy braku konkurencji innych, silnie rosnących bylin. W wielu krajach m.in. Europy uważana jest za gatunek inwazyjny. Powoduje spadek różnorodności gatunkowej na obszarach, gdzie masowo występuje.

Pyłek ambrozji zachodniej jest silnym alergenem. Ziarna pyłku ambrozji są lekkie, mają średnicę ok. 20-22 mikrometrów, co pozwala na daleki transport ziaren.

---

Izabella Kirpluk, kurator kolekcji ekologicznych oraz działu Flory Niżowej Polski (do 2022 roku).

Porcje wiedzy z cyklu „deptane po drodze” przygotowuje dla Was Izabella Kirpluk, która w Ogrodzie Botanicznym była kuratorem kolekcji ekologicznych oraz działu Flory niżowej Polski. Od 1987 roku zajmuje się chronionymi i zagrożonymi gatunkami, opiekując się kolekcją tych roślin w Ogrodzie, biorąc udział w badaniach prowadzonych przez Ogród na Suwalszczyźnie i badaniach w Puszczy Kampinoskiej. Od 1992 roku prowadzi prace badawcze nad florą siedlisk antropogenicznych Puszczy Kampinoskiej, a od 2011 zajmuje się gatunkami inwazyjnymi na tych siedliskach.