Powój polny

Powój polny (Convolvulus arvensis). Jest rośliną powszechnie spotykaną na siedliskach ruderalnych m.in. na przydrożach, nieużytkach, trawnikach, terenach kolejowych i segetalnych (w uprawach zbożowych i okopowych), gdzie uważany jest za jeden z najtrudniejszych do zwalczenia chwastów. 

Naturalnie występuje na łąkach, w murawach i w widnych zaroślach. Jest gatunkiem rodzimym, pospolitym na niżu i pogórzu, rzadko spotykany w niższych położeniach górskich. Jest też rośliną zielną, wieloletnią o charakterystycznych wiotkich i wijących się lub płożących się łodygach. Korzeń główny powoju polnego jest palowy i sięga do 2,5 m w głąb ziemi.

Powój polny, Convolvulus arvensis, fot. I.Kirpluk, Ogród Botaniczny UW

Od niego odchodzą korzenie boczne, rosnące początkowo poziomo, a następnie skręcają pod kątem prostym w dół. Z kątów liści wyrastają na długich szypułkach 1 lub 2 duże wonne kwiaty. Korona jest lejkowata, bladoróżowa, od zewnątrz z 5 ciemniejszymi smugami.

Kwiaty powoju polnego utrzymują się tylko 1 dzień i są zapylane przez owady. Nektar, wytwarzany w kwiatach, przywabia różne zapylacze, w tym smuklikowate (Halticidae), pszczoły miodne, trzmiele, motyle i ćmy.

Powój polny, Convolvulus arvensis, fot. Floratheca

Owocem jest torebka pękająca 4 klapami, zawierająca od 1 do 4 szaro- lub ciemno-brunatnych nasion. Nasiona kiełkują nawet po kilku latach. Powój polny rozmnaża się generatywnie z nasion, a siewki pojawiają się wiosną i jesienią.

Przede wszystkim jednak rozmnaża się wegetatywnie, przez pędy przybyszowe wyrastające z podziemnych części. Zarówno korzenie, jak i podziemne kłącza wydają pędy odroślowe. Nawet mały kawałek kłącza może wytworzyć kilka pędów.

Powój polny, Convolvulus arvensis, fot. I.Kirpluk, Ogród Botaniczny UW

Preferuje lekkie, piaszczyste gleby, ale także gliniaste. Może rosnąć na różnych glebach. Nie toleruje wapnowania gleb i jest to jedna z metod zwalczania tego gatunku w uprawach. Lepiej rozwija się w świetle, a jego występowanie zwiększa się w latach suchych. Stąd innym sposobem walki z powojem polnym jest uprawa roślin zacieniających. 

Powój polny, Convolvulus arvensis, fot. I.Kirpluk, Ogród Botaniczny UW

Powój polny jest rośliną trującą, która ma zastosowanie w medycynie, zwłaszcza ludowej. Trujące działanie posiadają zarówno kwiaty jak i liście, jednak najsilniejsze mają nasiona. W ziołolecznictwie powój polny stosuje się jako środek przeczyszczający oraz żółcio- i moczopędny. Działa też przeciwgorączkowo i korzystnie wpływa na przemianę materii. Nie należy stosować go „na własną rękę”.

Ogród Botaniczny
Uniwersytetu Warszawskiego

Aleje Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa

Ogród
Oaza przyrody w wielkim mieście

Ogród jest czynny
codziennie
w godz. 10.00 – 18.00
KASY są czynne do godz. 17.00

Szklarnie
Tropikalny las w centrum Warszawy

Szklarnie są czynne
od wtorku do niedzieli
w godz. 10.00 – 18.00
KASY są czynne do godz. 17.00
Instytucje wspierające

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.