Koniczyna biała

Koniczyna biała, koniczyna rozesłana (Trifolium repens) jest gatunkiem rodzimym, który na siedliskach synantropijnych jest apofitem łąkowym. Trifolium repens jest cenną rośliną miododajną, ale także paszową, ze względu wysoką zawartość białka, błonnika i innych substancji.

Kwiat koniczyny białej zawiera glikozydy cyjanogenne (linamaryna), flawonoidy (kwercetyna, izokwercetyna) oraz garbniki. Stosowany jest w medycynie ludowej m.in. w różnych chorobach kobiecych, w przeziębieniach i jako środek przeciwgośćcowy. Z główek kwiatowych otrzymuje się żółty barwnik.

Koniczyna biała jest gatunkiem charakterystycznym dla ubogich florystycznie zbiorowisk żyznych pastwisk na niżu i w niższych położeniach górskich. Rośnie na łąkach, pastwiskach, trawnikach, przydrożach i innych, podobnych miejscach.

Jest odporna zarówno na przygryzanie przez zwierzęta i częste koszenie, jak i deptanie. Szybko wypełnia wydeptane czy wypasane miejsca. Ma łodygi leżące, zakorzeniające się. 

Liście 3-listkowe, często z wierzchu z jasną plamką, z charakterystycznymi, prawie całkowicie zrośniętymi, błoniastymi przylistkami. Wieczorem listki przyjmują pozycję “snu”: składają się i ustawiają pionowo do góry.

Kwiaty są białe, pachnące, zapylane chętnie przez pszczoły miodne, ze względu łatwo dostępny nektar. Kwitnąca koniczyna wydziela nektar dopiero wtedy, gdy przez kilka dni utrzymuje się temperatura powyżej 20°C, a jak większość roślin miododajnych najlepiej w temp. ok. 25°C i odpowiedniej wilgotności.

W niektórych regionach Polski, podobnie jak na Ukrainie, młode pędy i liście wykorzystywano w celach spożywczych do zup i na sałatki. Tradycyjnie koniczynę białą używano do robienia wianków i wiązanek na święto Matki Bożej Zielnej.