Marchew zwyczajna

Marchew zwyczajna (Daucus carota), to roślina, którą latem często możemy spotkać kwitnącą a nawet już owocującą. Marchew zwyczajna należy do rodziny selerowatych, baldaszkowatych (Apiaceae, Umbelliferae).

Rośnie na suchych i średnio wilgotnych łąkach, pastwiskach, ugorach, przydrożach i innych miejscach ruderalnych, a także w uprawach.W Polsce jest pospolita na niżu oraz w niższych położeniach górskich. Uważana jest u nas za takson rodzimy lub trwale zadomowiony. Jest dwuletnią rośliną wysokości do 100 (a nawet 150) cm, z żółtawym, grubym korzeniem.

Białe kwiaty zebrane są w baldachy złożone, u nasady których wyrastają charakterystyczne pierzastodzielne pokrywy (listki podkwiatostanowe w rodzinie selerowatych).

W czasie dojrzewania owoców baldaszki brzeżne zaginają się do środka, a cały baldach przybiera postać „ptasiego gniazda”.

Owocem jest rozłupnia złożona z dwóch jajowatych, pokrytych szczecinkami rozłupek. Diaspory łatwo przyczepiają się do sierści zwierząt lub ptasich piór, w ten sposób rozprzestrzeniając się na znaczne odległości. 

Marchew zwyczajna jest rośliną leczniczą i uprawianą jako warzywo korzeniowe. Obok formy dzikiej uprawianych jest wiele odmian. Poszczególne odmiany różnią kształtem i wielkością korzeni, a także okresem wegetacji.

W lecznictwie marchew używana jest jako środek moczopędny i wiatropędny. Tradycyjnie stosowana jest w leczeniu schorzeń nerek i pęcherza, w tym kamieni i piasku w nerkach i zapaleniu pęcherza. Zwiększa także wydalanie moczanów (w dnie moczanowej). 

Używana bywa jako środek przeciwrobaczy. Ziele i owoce są stosowane w przypadku niestrawności, skurczów i wzdęć. Sok z marchwi (szczególnie licznych uprawianych odmian) jest ważnym napojem prozdrowotnym, ponieważ zawiera wysoki poziom karotenu, który jest przekształcany w wątrobie w witaminę A. Marchew bogata jest też w witaminy B1, B2, C, K oraz olejki eteryczne, saponiny, alkaloidy, flawonoidy.

U niektórych osób marchew może wywołać lekkie skórne reakcje alergiczne i efekt fotosensybilizujący (fotouczulenie) ze względu na obecność furanokumaryn.