Chmiel zwyczajny

Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), nie wydaje się wcale oczywistym gatunkiem dla miejsc ruderalnych, możemy go jednak spotkać również w parkach i na cmentarzach, także na przydrożach, wśród zaniedbanych zadrzewień i zakrzewień, na terenach kolejowych i przypłociach.

W Polsce chmiel zwyczajny jest pospolity na całym niżu, a w górach spotykany jest po regiel dolny. Naturalnie występuje w wilgotnych lasach i zaroślach, często nad wodami – najczęściej w olsach i różnych typach lasów łęgowych. Najlepiej rośnie w półcieniu, na glebach wilgotnych i mokrych, zasobnych i bardzo żyznych, o odczynie obojętnym do zasadowego. 

Chmiel zwyczajny, Humulus lupulus, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

Chmiel zwyczajny jest wieloletnią rośliną zielną, pnącą się prawoskrętnie, należącą do rodziny konopiowatych (Cannabaceae). Ma silne, podziemne kłącze i mocno rozbudowany system korzeniowy. Jego łodyga jest jednoroczna (co roku wyrasta nowa z podziemnej karpy), dorasta do 8, a nawet 12 metrów, jest wijąca, opatrzona zagiętymi, szorstkimi włoskami, co ułatwia roślinie przyczepność.

Chmiel zwyczajny, Humulus lupulus, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

Liście są naprzeciwlegle, długoogonkowe (ogonki też są pokryte szorstkimi, zagiętymi włoskami), 3–5-klapowe, w nasadzie sercowate, grubo ząbkowane i szorstkie na górnej powierzchni. Chmiel zwyczajny jest rośliną dwupienną, szyszkowate owocostany – wykorzystywane w różnych celach – powstają oczywiście na okazach żeńskich. Owocem jest orzeszek. Jest też rośliną powszechnie uprawianą i zdziczałą. Jako roślina przemysłowa zaś jest wykorzystywany przy wyrobie piwa. Młode pędy, liście, korzenie i kwiaty chmielu są jadalne.

Chmiel zwyczajny, Humulus lupulus, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

W lecznictwie tradycyjnym chmiel ma długą historię zastosowania jako lek gorzki i moczopędny. Obecnie wykorzystuje się jego właściwości uspokajające i wyciszające. Używany jest w zaburzeniach snu i nastroju, pobudliwości i wyczerpaniu. 

Składniki gorzkie chmielu – takie jak lupulon humulon mają właściwości przeciwbakteryjne, są też środkami konserwującymi w piwie, a także ułatwiają fermentację. Smak gorzki pobudza ponadto apetyt i wydzielanie soków trawiennych. Surowcem wykorzystywanym zarówno w lecznictwie jak i przy produkcji piwa są łuski owocostanów i młode owocki pokryte gruczołowatymi włoskami.

Arturo Petrocelli – Piwo pijący mnisi, fot. Domena Publiczna, Wikipedia

Chmiel zwyczajny jest również – choć rzadko– uprawiany jako ozdobne z liści bylinowe pnącze z zimującą karpą (jego pędy na zimę zamierają). Pod koniec wiosny bardzo szybko tworzy długie, wielometrowe pędy. Jest niestety rośliną bardzo ekspansywną. W uprawie pojawia się ozdobna odmiana o złotożółtych liściach (‘Aureus’).

Sezon 2025
Artystyczny Botaniczny

W tym roku
spoglądamy na świat przyrody
okiem artystów.
Ta wyjątkowa perspektywa
poprowadzi nas po ścieżkach Ogrodu.


Zapraszamy na wydarzenia
powiązane z tematem tego sezonu:
wykłady, spacery z motywem,
warsztaty, koncerty oraz wystawy.


Warszawa, Aleje Ujazdowskie 4





Ogród Botaniczny UW
Zielona oaza w sercu wielkiego miasta!



W maju Ogród czynny jest
codziennie w godz. 10.00 – 20.00
Kasy czynne są do godz. 19.00


Od maja do sierpnia Ogród czynny jest
codziennie w godz. 10.00 – 20.00
Kasy czynne są do godz. 19.00
Zajęcia z edukatorami
dla grup zorganizowanych

od wtorku do niedzieli
w godzinach 10:00-15:00.

Zapisy → wycieczki.ogrod@uw.edu.pl





Szklarnie
Las tropikalny w centrum Warszawy

SZKLARNIE są dostępne w maju
codziennie i w dni świąteczne z wyjątkiem poniedziałków
w godz.10.00 – 20.00.

Kasy są czynne do godz. 19.00
Ostatnie wejście do szklarni o godz. 19.20

W ramach biletu wstępu zapraszamy na
weekendowe spacery z edukatorami
w soboty i niedziele o godz. 13.00





Realizowane projekty z Funduszy Europejskich

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny. Przeglądając tę stronę, zgadzasz się na używanie przez nas plików cookie.